Eserlere Göre Listeleme

Bundan yüz yılı aşkın bir süre önce, İzmir'de Katina adında bir genç kız yaşarmış. Bu kız bir erkeği gözüne kestirir ve ne yapar eder, sonunda onu ağına düşürürmüş. Katina tam dört yakışıklı ve zengin erkekle evlenmiş. Çünkü Katina onları ''büyülüyormuş; güzelliğiyle değil ama, otlarla, iksirlerle, dualar ve muskalarla... İzmir Büyücüleri, geçmiş zamanda, Türklerin, Yahudilerin, Ermenilerin, Rumların ve Levantenlerin zengini yoksulu, kadını erkeği güzeli çirkiniyle bir arada yaşadığı İzmir'de mahalle kültürünün çok renkliliği içinde, kadınların kıskançlıkla, dalavereleriyle ve en başta büyülerle örtülü o en mahrem dünyasını masal tadında anlatıyor.

Bu kitabın ortaya çıkışının uzun bir hikâyesi vardır. İzmir'e geldiğim ve arkasından E. Ü. Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünde asistan olarak çalışmaya başladığım sıralarda değerli hocam Mehmet Kaplan'ın bana şöyle bir tavsiyesi olmuştu: "Gittiğin yere kök salmalısın!.. Bir bak bakalım, İzmir' de edebiyat ve fikir sahalarında kimler yetişmiş, bunlar ne gibi eserler ortaya koymuşlar?" Bu amaçla da bana doktora öncesi bir çalışma olmak üzere Halit Ziya ve Tevfik Nevzat'ın çıkardığı Hizmet gazetesinin ayrıntılı bir bibliyografyasını hazırlama ödevini vermişti. Böylece başlayan İzmir fikir ve edebiyat tarihi konusundaki araştırmalarım sonraki yıllarda da kesintisiz devam etti. Yaklaşık yirmi beş yıl bu amacın peşinden koştum ve sonunda öğrencilerimin de yardımıyla İzmir'de yayımlanmış kitapların yanı sıra i 950'ye kadar çıkmış bütün gazete ve dergilerin edebi ve fikri bibliyografyası yapılmış oldu. Bir taraftan da genel ve özel kitaplıklardan derlenen eser ve belgelerle İzmir Fikir ve Sanat Adamları Arşivi diye adlandırılabilecek bir arşiv oluştu. Sonra bu kitaplar ve yayın organlarında kendini göstermiş fikir ve sanat adamlarının hayat ve eserleri, kendi araştırmalarımın yanı sıra yönettiğim 200' e yakın lisans, 20' den fazla yüksek lisans ve doktora tezinde ele alınarak incelendi. Yönettiğim tezlerin yanı sıra Halit Ziya, Necip Türkçü, Yakup Kadri, Ömer Seyfettin ve diğer yazarlar hakkında yaptığım araştırmaları kitap ve makaleler halinde yayımladım. Daha sonra hazırladığım 1928 'e kadar İzmir'de Çıkmış Türkçe Kitap ve Süreli Yayınlar Katalogu adlı çalışma, 1996' da Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları arasında çıktı. Şu anda elinizde bulunan kitap, işte böyle uzun bir zaman dilimini kapsayan bir çalışmadır…

Halid Ziya Uşaklıgil tarafından İzmirlilere ithaf edilen ve yazarın ölümünden sonra basılan son eseridir. Bu hikayelerde okuyucu, Halid Ziya'nın nasıl Türk edebiyatının önde gelen simalarından biri haline geldiğini ve edebiyatımızın önde gelen bu simasının İzmir'de geçirdiği çocukluk ve ilk gençlik yıllarına dair önemli ipuçları bulacaktır. İzmir Hikayeleri Halid Ziya'yı anlamak ve yakından tanımak isteyen herkesin muhakkak okuması gereken bir kitaptır.

"Bu masallar, İzmir ve Muğla yöresinden... Küçükasya felaketinden sonra Yunanistan'a yerleşen ilk kuşak göçmenlerin yaşadığı Kasariani'de derlendi. Genç bir derleyici, o sıralar 65 yaşındaki iki kadının ve 75'inde bir erkeğin ağzından özenle kaydetti bu masalları...