Eserlere Göre Listeleme

İslam literatüründe, özellikle İslam ümmetinin geleceğine dair Hz. Peygamber’den nakledilen pek çok rivayet vardır. Bunların müştereken sahip oldukları vasıf, gaybdan haber veriyor olmalarıdır. Bu rivayetlerin çoğunlukla Hz. Peygamber’e isnad ediliyor olmaları, bunları çeşitli şekillerde yorumlayan müslümanlar arasında, asırları kucaklayan ihtilaflar doğurmuş ve hâlen de doğurmaktadır. Bu rivayetleri İslami açıdan değerlendirebilmek, Kitap ve Sünnet’in bu husustaki ölçüsünü ortaya koymayı gerekli kılmaktadır. Bu eser, “Mehmed Said Hatiboğlu Kitaplığı”ndan yayımlanan kitapların usûlü mahiyetinde olup sayısız denecek istismar mahsullerinin niçin Resulullah’a isnad edilemeyeceğinin gerekçelerini ele almaktadır.

Hz. Peygamber’in “Ben gizli bir hazine idim, bilinmeyi istedim” hadis-i şerifindeki “bilinmeyi istedim” kısmını, mutasavvıflar “aşk ettim” olarak yorumlamışlar ve kâinatın aşktan meydana geldiğini ifade etmişlerdir. Buna göre ilk yaratılan ve Allah’ın sonsuz birliğinin görünümü olan Hz. Adem’dir. Fakat aşk için ikilik gerektir; zira bir âşık ve bir mâşûka ihtiyaç vardır. İşte birliğin (mâşûkun), kendisini göstermek için çokluk (âşık) olarak görünümü Hz. Şit’te ortaya çıkmıştır. Cemalnur Sargut’un Hz. Adem ile başlayan, kendi yorumları ile insan-ı kamillerin düşüncelerini biraraya getirdiği Fusûsu’l Hikem çalışmaları, Hz. Şit ile devam ediyor. Hz. Şit fassında açıklananlar, nefsin, insan için Allah’ın lûtfettiği ilâhî bir hediye olduğu manasındadır. Zira hadis-i şerifte buyurulduğu gibi “Nefsini bilen Rabbini bilir”. Her şeyin zıddı ile bilindiği gerçeğine göre, mutlak varlık olan Allah da ancak mutlak yok olan nefs ile idrak edilebilir.

“Dünyaya dair her rütbe ve her ilim geçici ve dünyada kalıcıdır. Ezelî ilim ise Allah’ın kullarında kendi kabiliyetlerine göre tecellî etmesidir. Burada kullanılan tecellî kelimesine dikkat etmek gerekir. Bu kelime, bir aynada bir vasfın ortaya çıkması gibidir. Hulûl değildir, yani Allah kulun içine girmez. Kulda gözüken mucizeler Allah’a ait olup kulun kendinden zuhura gelmez. Allah kulu ile aracıyla konuşmaz. Sadece bu hakîkati öğretmek için görevlendirilen bazı kişiler vardır. Ne yazık ki halk onları görür. Halbuki yapan, yaptıran Allah’tır. Kul, kendisindeki Allah’a ait hakîkati kimin vâsıtasıyla görmüşse onu Allah zannetmeye başlar. Ondan görünen her mucizenin, o kişinin kendisine ait olduğunu sanır. Bu durumda Allah’a değil, aradaki kişiye tapmaya başlar. Bu da şirke sebebiyet verir ki Kur’an’da affı olmayan günahlardan biridir. Halbuki Hocam Kenan er-Rifâî, Allah’ı kula öğreten öğretmen ile Allah arasındaki büyük farkı şu şiiriyle belirtmiştir: Kulluğu müminlerin bir ulu Süphanedir. Hizmeti dervişlerin er olan insânedir. Bu durumda sen her kimden ne öğrenirsen öğren (peygamberden dahi) öğreten Allah’tır. Ama Allah’ın bu Rab isminde tesirli kıldığı ve ondan aşikâr olduğu seçilmiş kişiye şükretmek ve hizmet etmek gerekir. İşte ruhbanlık sınıfı böyle algılanırsa günah olmaktan çıkar. Mürşide veya peygambere duyulan sevgi de bu sebepledir. Buradaki hizmet kelimesinden maksat, mürşidin öğrettiği ve gösterdiği ahlâk-ı Muhammedî ile ahlâklanıp Kur’an ve sünnete uymak demektir. Bu ahlâkı anlatan kişi, kendini Allah’tan ayrı bir varlık olarak görürse veya biz onu böyle idrak edersek ruhbanlık oluşur ki bu da Allah tarafından reddedilir.”