Basit Katalog

Pamuk o kadar yaygın ve o kadar önemli bir nesne ki, onun dünya ve kapitalizm tarihinin başrol oyuncularından biri olduğunu ilk bakışta algılamak çok zor. Milyonlarca insanın geçim kaynağı olan pamuk 1000-1900 yılları arasında dünyada imalat sanayiinin en önemli girdisi oldu. Onun sayesinde servetler birikti, imparatorluklar genişledi, milyonlarca işçi fabrikalarda çalışmaya sürüklendi ve bazı devletler çok büyük güç kazandı. Sven Beckert’in bu yeni olağanüstü kitabı pamuğun dünyanın biçimlenmesinde oynadığı büyük rolün tarihini yazıyor. Pamuk yüzyıllarca Hindistan’ın refah kaynağı oldu. Britanya ve Avrupa’da Sanayi Devrimi’nin kalbinde yer aldı. Amerika’da köleliği hortlattı ve modernize etti. Küresel ekonominin merkezine yerleşti, inanılmaz zenginlikler ve daha önce eşi benzeri görülmemiş eşitsizlikler yarattı. Pamuk yetiştiriciliği ve işleyiciliği bugün bile muazzam bir iştir: Geçen sene üretilmiş olan pamuk balyaları üst üste dizilse 64.000 km yüksekliğe ulaşır. Pamuk İmparatorluğu hepimizin yakından tanıdığı bir ürünün geçmişini araştırarak kapitalizmin küresel tarihini ortaya koyuyor. Hem sürükleyici bir anlatım hem de modern dünyanın nasıl ortaya çıktığına ilişkin bir vaka incelemesi okuyacaksınız.

İlk kez 1961'de, Franco rejiminin katı sansürünce budanmış, tanınmaz hale getirilmiş olarak yayımlanan "Sessizlik Zamanı", içsavaşın kesintiye uğrattığı İspanyol romanını bir yandan geleneğe, bir yandan da modern Avrupa yazınına bağlayan bir yapıttır. Luis Martin-Santos (1924-1964), ancak Franco'nun ölümünden sonra eksiksiz yayımlanabilen "Sessizlik Zamanı"nda 1949'da İspanya'yı anlatır. Ele aldığı konular, o dönemin başka İspanyol yazarlarının işlediklerinden farklı değildir: yoksulluk, acımasızlık, sevgisizlik, kardeş kavgası, ahlakın çöküşü, bilimin küçümsenişi... Ama dil, biçem ve perspektif yepyeni, denenmemiştir: gerçeklerle ve kullananla arasında uyum aranmayan bir dil, yeni yeni sözcükler, içkonuşmalar, tekrarlar, eğretilemeler, şiirsel ve çok sesli bir anlatım... Bugün için eşsiz, belki de bir daha benzeri yazılamayacak bir yapıt olarak nitelenen "Sessizlik Zamanı", sadece Luis Martin-Santos'un değil, İspanyol yazınının da modern-klasik başyapıtlarından biridir.

Çocuklar soru sormayı ve sorularına yanıt almayı severler. Doğruyla yanlışı ayırt etmeleri, daha ayrıntılı düşünmeleri bu yolla hızlanır. Kendilerine yöneltilen sorularsa, çevrelerinde olan biteni değerlendirmelerine ve yargılama yeteneklerinin gelişmesine olanak sağlar. Thales, Sokrates, Hacı Bektaş Veli ve İbni Sina gibi on dört önemli düşünürün yaşam öyküsüne, görüşlerine ve başlarından geçen ilginç olaylar a yer veren Filozof Öyküleri, eğlenceli olduğu kadar bilgi dolu... Adalet, özgürlük, iyilik, mutluluk, dürüstlük gibi birçok kavramın ele alındığı kitapta her öykünün sonunda yer alan özel sorular, okurları daha derin düşünmeye davet ediyor.

Aşkın araladığı bir kapıdan, hayatın anlamını bulmaya doğru… “Hayat bazen yapardı böyle, alır ve atardı birbirini sevenleri uzaklara. Mesafeler sokardı araya, büyük küçük sorunlar, olmaz dedirten imkânsızlıklar, geçemeyeceğin sınavlar koyardı önüne; ya teslim olur kabullenirdin ya da mücadele ederdin o aşk için.” Hayatımız ne zaman anlam kazanır? Ne zaman bu dünyaya gelişimizin, doğumdan ölüme dek geçirdiğimiz sürenin hakkını vermiş sayılırız? Ne zaman tam mutlu oluruz, o terfiyi alınca mı, evin kredisi bitince mi, arabayı yenileyince mi? Başkalarına hiç değmeden, kendimizden başkasını düşünmeden yaşamın hakkını verebilir miyiz? Kan bağımız olmayanları, doğurmadığımız çocukları önemsemeden yaşamış sayılır mıyız? Hep kendimize yatırım yapmakla, eğlenmekle geçer mi bir ömür? Geçerse, ona ömür denir mi? Bu sorulara cevaplar arayan gencecik bir kızın hikâyesi Derinde Saklı... Ve aslında belki de sırf bu yüzden soru soran ve cevapları arayan hepimizin hikâyesi. Her şeyi olan bir adamın, aslında hiçbir şeyi olduğunu anlamasının hikâyesi... Ezberletilen kadın ve erkek rollerinin, dayatmaların, acımasızlıkların ardında, derinde saklı anlamları bulma çabasının romanı...

“Hepimizin yaşam denen bu zaman zarfında öğreneceği dersler var; bu, ölmek üzere olanlarla çalışırken özellikle belirginleşir. Ölmek üzere olanlar yaşamın sonunda çok şey öğrenir, ama ge­nellikle öğrenilenleri hayata geçirmek için artık çok geçtir. 1995 yılında, Anneler Günü’nde, beni kötürüm bırakan bir felç geçirdim. Sonraki birkaç yılımı ölümün eşiğinde yaşadım. Kimi zaman ölümün birkaç hafta içinde kapımı çalacağını düşündüğüm oldu. Birçok kez, kapımı çalmadığı için hayal kırıklığına uğradım, çünkü hazırdım. Fakat ölmedim, çünkü hâlâ yaşa­mın öğrettiklerini, son derslerimi öğreniyorum. Bu dersler ya­şamlarımızla ilgili nihai gerçekler; bunlar hayatın kendi­siyle ilgili sırlar. Bir kitap daha yazmak istedim; ölüm ve ölmek değil, yaşam ve yaşamak üzerine.” “Hayatımı gerçekten böyle mi yaşamak istiyorum?” Her birimiz bir noktada bu soruyu kendimize sorarız. Trajedi, hayatın kısa olması değil; çoğu zaman geriye dönüp baktığımızda gerçekten önemli olanı görememiş ve onu yaşamamış olmamızdır. İki ünlü yazar, Elisabeth Kübler-Ross ve David Kessler, hayatı dolu dolu yaşamak, ölüm korkusunu yenmek, içimizdeki kötülükten kurtulmak, kendimizdeki ve başkalarındaki en iyiyi bulmak için bilmemiz gereken kuralları formülleştirdi. Sevgi ve mutluluk, öfke ve bağışlama, kayıplar ve suçluluk duygusu gibi ruhsal dersleri, ölümün eşiğinde yaşayan insanların hayat deneyimleriyle harmanladı. Böylelikle korkularımız, umutlarımız, ilişkilerimiz ve her şeyden önce gerçekte kim olduğumuz hakkındaki paha biçilemez gerçeği ortaya çıkardı. “Yaşam Dersleri” kendisiyle ve dünya ile uyum içinde anlamlı bir hayat yaşamak isteyen herkes için… Birbirimizi ve kendimizi iyileştirmek, ruhlarımızı sağaltmak için…

Bu kitap her çağdaş insanın bilmesi gereken modern psikolojinin temel kavramlarını ilk kez Türk bilim adamlarının katkılarıyla ve Türk toplum yapısının özellikleriyle kaynaştırarak sunmaktadır. Bu kitap Türkiye'de psikoloji alanında büyük bir boşluğu dolduracak ve uzun yıllar boyunca öğrencilerin yararlanacağı vazgeçilmez temel bir kaynak olacaktır.