İteatsiz Portreler

Tarihe damgasını vuran "sivil itaatsizler"in olağanüstü yaşam öyküleri, İlyas Tunç'un özgün anlatımıyla bir serüvene dönüşüyor! Sivil itaatsizlik kavramını siyasi literatüre kazandıran kişi, Henry David Thoreau olmuştur. Ancak, ‘direnme hakkı’na, dolayısıyla itaatsizliğe, şu ya da bu şekilde, yer veren metinlerin varlığı daha eskidir; Magna Carta, Haklar Dilekçesi, Habeas Corpus Yasası, Amerikan Haklar Bildirgesi, Virginia Haklar Bildirgesi, Fransız İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirgesi… Thoreau, Amerika-Meksika Savaşı sırasında ‘ödeyeceği paranın adam öldürmek için kullanılacağı’ gerekçesiyle ‘kafa vergisi’ vermeyi reddeder ve tutuklanır. Ertesi gün arkadaşı Ralph Waldo Emerson’un ödediği kefaletle serbest bırakılır. Emerson, hapisten çıkarmaya gittiği Thoreau’ya sorar: ̶ Henry, neden buradasın? ̶ Waldo, sen neden hâlâ burada değilsin? Henry’nin cevabı evrensel bir çağrıdır; pasif direniş çağrısıdır, vicdani ret, özgürlük, adalet, barış çağrısı… İtaatsiz Portreler’de bu çağrıya katılan itaatsizleri bulacaksınız. ‘Doğa ve Tanrı’nın birbirinden ayrı düşünülemeyeceğini’ iddia ettiği için Kilise tarafından yakılan rahip Giordano Bruno’yu, ‘fazla modern’ olduğu gerekçesiyle Kahire Üniversitesi’ne kabul edilmeyen feminist Düriye Şefik’i, komünist avının zirveye çıktığı McCarty döneminde kara listeye alınan müzisyen Pete Seeger’ı, on beş yıl hapislikten sonra Uruguay devlet başkanlığına seçilen Tupamaros gerillası Jose Mujica’yı, ‘yalnızca açgözlülükten gözü dönmüş biri, arkadaşına istediği kopyayı vermez’ diyerek Jurnal Storage adlı sistemden dört milyon makaleyi indirip ücretsiz kullanıma sunan hacker Aaron Swartz’ı ve iktidarın keyfiyetini aşan diğerlerini…