Yazara Gore Listeleme

Kırlarda Bir Gün, Çehov’un yazarlığında büyük bir atılım yaşadığı 1886 yılına ait öykülerini derliyor. Asıl mesleği olarak gördüğü doktorluğa devam etse de Çehov, 1886 yılında yeteneği edebiyat çevrelerince fark edilmiş bir yazardı. Bu yılda ilk eserlerindeki komik eskizlerden uzaklaşmaya, Peterburgskaya gazeta ve Novoye Vremya gibi prestijli haftalık yayınlara daha uzun öyküler göndermeye başlamıştı. Çehov’un Rus okurunun hafızasında edindiği yeri hiç kaybetmemiş bu esprili ve dokunaklı hikâyeleri, her modern öykücünün borçlu olduğu eşsiz bakışının birer örneğidir. Rusya’nın orta sınıfını hicveden trajikomik vinyetlerin yazarın ilk deneysel çalışmaları ile yan yana geldiği Kırlarda Bir Gün, Çehov’un benzersiz dehasını ve ince bakışını sergiliyor.

Büyük usta Çehov’un kaleminden Altıncı Koğuş, ilk yayınlandığında muazzam bir etki yarattı; olayların geçtiği taşra hastanesinde akıl hastalarının kapatıldığı koğuş, Çarlık Rusyasının bir alegorisi olarak değerlendirildi. Altıncı Koğuş’u okuyup bitirdikten sonra “kendimi o koğuşa kapatılmış gibi hissettim” diyen Lenin, hikâyenin kendisini bir devrimci yaptığını söylüyordu. Felsefi tartışmalar etrafında dönen Altıncı Koğuş, hırsızlık ve adaletsizlikle mücadele etmek yerine onlara göz yummayı seçen aydınlara çarpıcı eleştiriler getiriyor. Tartışmanın bir tarafında entelektüel seviyesi yüksek bir akıl hastası yer alırken, diğer tarafında, kayıtsızlığına Stoacı bir kılıf geçiren, koğuşun içinde ya da dışında olmanın bir önemi olmadığını, zira acı çekmenin zihinsel olduğunu savunan bir hekim var. Altıncı Koğuş, etkisinden uzun süre kurtulamayacağınız olağanüstü bir anlatı. Hasan Âli Ediz’in güzel Türkçesi ile...

Rus öykü ve oyun yazarı Anton Çehov, Çarlık Rusyası’nın çöküş dönemindeki taşra yaşamını, insan ilişkilerinin kopukluğunu, bunalımlı bir toplumun bireylere yansıyan tedirginliğini şiirsel bir gerçeklik içerisinde dile getirdi. İnsan ruhunun en derinine inerek bireyin sınırsız yalnızlığını işlediği öykülerinde, yalın bir anlatım ve lirik bir duyarlılıkla sıradan insanların anlamsız gibi görünen yaşamlarına anlam kattı. İnce bir ironi duygusuyla harmanlanmış öykülerinde kaba ve çirkin olanı açığa çıkartarak, iyimserlik duygusunu ön plana alan Çehov, modern öyküye dramatik bir yoğunluk katmıştır. Anton Çehov’un öykülerinden yapılmış özenli bir seçkiyi, Yılmaz Gruda’nın ustalıklı çevirisi ile sunuyoruz.

ANTON ÇEHOV, 1860’ta doğdu. 1879’da Moskova Tıp Fakültesi’ne girdi. 1884’te çeşitli hastanelerde görev almaya başladı ve Bukalemun adlı ilk öykü kitabı aynı yıl yayımlandı. Bu dönemde birer perdelik kısa oyunlar da yazdı ve İvanov (1887) adlı oyunuyla dram tekniği alanında Rus tiyatrosuna büyük yenilikler getirdi. Bozkır (1888) adlı uzun öyküsüyle büyük bir yazar olarak tanındı ve öykünün Rusya’da yazınsal bir tür olarak yerleşmesini sağladı. Vereme yakalanınca, 1891’de Moskova yakınlarındaki Melikovo Çiftliği’ni satın aldı ve burada geçirdiği yıllar gerek yazınsal üretimi, gerek kolera salgını ve kıtlıklardaki tıbbi etkinlikleri açısından son derece verimli oldu. 1899’da Yalta’da yaptırdığı ev, Korolenko, Rahmaninov, Stanislavski gibi sanatçıların uğrak yeri oldu. Hastalığına rağmen, Duçetka (1899), Köpekli Kadın ve Gelin (1899) gibi ünlü yapıtlarını bu dönemde kaleme aldı. Vanya Dayı (1897), Üç Kız Kardeş (1900), Vişne Bahçesi (1903) gibi büyük oyunlarını hayatının son yıllarında yarattı. 1904’te, eşi ve ünlü tiyatro oyuncusu Olga Knipper’le gittiği Badanweiler’de ölen Çehov, çarlık dönemindeki siyasi çıkmazları, basit insan yaşantılarını büyüteç altına almaktaki ustalığı, yalın ve ölçülü biçemi, gelenekselliği aşan anlatım biçimiyle dünya edebiyatının ustaları arasına katıldı.