Yazara Gore Listeleme

İnsan hiçbir şeyi bıraktığı yerde bulamıyor... Terk etmiş olduğum ya da terk etmek üzere olduğum insanlar beni terk etmişlerdi... Burada ya da geldiğim yerde de olsam, geçmişi yeniden yakalama umudu boş bir beklenti, insan hiçbir şeyi bıraktığı yerde bulamyor, kızarmış palamutun kokusunu bile... ...Namevcutluğun hüznü, yerini, insanları onların haberi olmadan gözleyebiliyor ve dinleyebiliyor olmanın üstünlüğüne bırakıyor. Bir şeyi kaybedince bir başka şeyi kazanıyor olduğuna inanmak, insan denilen mahlukun kendine karşı çevirdiği hilelerin en acımasızı olmalı. Kendimi, kah o mekanda kah bir diğerinde, kah bu zamanda kah diğer bir zamanda bularak dolaşıyorum. Yazgım beni hangi anda hangi yöne savurmayı uygun görmüşse. - Engin Geçtan-

İnsanın görünür davranışlarının ardındaki duygusal dünyasının araştırılması, kuşkusuz Freud'la başlamadı. Ancak insanın kendini anlaması yönünde, tarihin çok eski dönemlerinde başlamış olan çabalara, yirminci yüzyılın başında yeni bir nitelik ve hız kazandırarak, bugün bile etkililiğini sürdüren psikanalitik düşüncenin yolunu açan Freud oldu. Yirminci yüzyıl boyunca psikanalizden hareket eden çeşitli ekoller oluştu; bu ekoller psikanalitik kuramı tartıştılar, irdelediler, yeni kavrayış tarzları ortaya koydular - bugün bir psikanaliz sonrasından söz edebiliyorsak, bunu böyle canlı bir tartışmayı hayata geçirebilen insanlara borçluyuz. Diğer bir deyişle, psikanaliz Freud'la başlıyor başlamasına, ama onunla bitmiyor. Bu nedenle Engin Geçtan'ın, Freud'un ortaya koyduğu başlangıç ve temellerle, başta Adler, Jung, Rank, Horney ve Sullivan olmak üzere daha sonraki birçok kuramın sürekliliğini kuran bu kitabının, çok güzel ve anlaşılır yazılmış, temel bir giriş niteliği taşıdığını düşünüyoruz. Üstelik bugünün Türkiyeli okuru, Psikanaliz ve Sonrası'nın ilk kez yayımlandığı 1988 yılına göre çok daha şanslı; psikanaliz tarihinin o dönemde henüz Türkçe'de olmayan birçok temel yapıtının bugün çevirisi var. Bu girişi, bu heyecan verici okuma ve araştırmayı onlarla sürdürmek mümkün.

lk kez yayımlandığı 1983'ten günümüze defalarca baskı yapmış ve okurla kurduğu yapıcı ilişkiyi kanıtlamış olan bu kitabında Engin Geçtan insan olmanın ikilemini şöyle anlatır: "Çağdaş toplumlar kendine özgü bir olguyu da birlikte getirmiştir. İnsan eskisinden çok daha fazla sayıda insanla, çok daha kısa süreli, daha yüzeysel ilişkiler kurma eğilimindedir. Bu, soğuk bir günde karşılaşan bir grup kirpinin öyküsüne benzer. Kirpiler ısınabilmek için birbirlerine sokulurlar, ama dikenleri birbirine batar. Birbirlerinden ayrıldıklarındaysa soğuktan rahatsız olurlar. İleri geri hareket ederek sonunda dikenlerini batırmadan birbirlerini ısıtabilecekleri en uygun uzaklığı bulurlar." Son yirmi yılın dünyasındaki sosyal ve maddi değişimler düşünülürse, kirpilerin birbirine daha da çok ihtiyaç duyduğunu, her kirpinin bu ikilem karşısında kendi cevabını bulması gerektiğini, tam da bu yüzden İnsan Olmak'ın bugün daha da güncel olduğunu söyleyebiliriz.

Psikiyatrist Engin Geçtan Zamane'de geniş bir zaman aralığında, Türkiye'de yaşanan süreçlere bakıyor, toplumun ve bireylerin değişmesine dair tespitlerde, yorumlarda zaman zaman da önerilerde bulunuyor. Otorite, öfke, sıkışmış kızgınlıklar, persona ve gölge, özerklik, kimlik sorunları, çocuk yalnızlığı gibi konularda söz alırken klinik deneyimlerinden gözlemler de aktaran Geçtan'dan zamane hallerine bilgece bir bakış.