Eserlere Göre Listeleme

Rusya'da 1905'de patlak veren ve ancak 1907'de bastırılabilen ilk devrimden sonra, o karanlık, karışık yıllarda (1907-1917) idamlar, intiharlar salgın şeklini almıştı. Rusya'nın dört bir yanında darağaçları kuruldu. Cellatlar gece gündüz, durmadan çalışıyor, cellat yetişmiyordu. O mahut Schlüsselburg kalesi ve çoğunluğu kale şeklinde olan diğer hapishaneler, mahpuslarla dolup dolup taşıyordu. Çar mahkemeleri ara vermeden çalışıyordu. Ve bir gece geçmiyordu ki şafak vakti birkaç genç insan asılmasın. Binlerce kişi asılarak idama mahküm edildi, binlerce insan müebbet hapse, Sibirya'da kürek cezasına çarptırıldı ve nüfus kütüğünden silindi. İşte o zaman Rusya'nın hümanistleri, aydınları var gücüyle bu teröre karşı gelerek, bu keyfi zülme meydan vermemek için harekete geçtiler. Başta Leo Tolstoy, Maksim Gorki, V. Korolenko, ünlü ressamlardan İ. E. Repin ve Sirikov, tiyatro yazarı Korney Çakovski gibi ünlü edebiyat-tiyatro eleştirmenleri, gazete ve dergi sahipleri, üniversite profesörleri geniş bir kampanya açtılar. Bu kampanyaya herkes bir katkıda bulundu. Bu eyleme en parlak, en ünlü katkılardan biri de Leonid Andreyev'in insanın sinirlerini ayağa kaldıran Yedi Asılmışların Hikayesi olmuştur. Bu eser, okurlar çevresinde Çarlığın darağaçlarına mert ve çok şiddetli bir protesto olarak kabul edildi ve geniş yankılar yarattı. Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan, Hüseyin İnan'ın idam hükmüne tepki ve idamın kaldırılması yolundaki mücadeleye bir katkı olarak ülkemizde ilk kez 1972 yılında yayınlanan Yedi Asılmışların Hikayesi'nin 2. baskısını da, bu çağ dışı anlayışa karşı kamuoyunun dikkatini bir kez daha çekebilmek umuduyla yayınlıyoruz.

Kemal Tahir'in, bir üçleme oluşturan ve Çorum çevresinde geçen "Yediçınar Yaylası," "Köyün Kamburu" ve "Büyük Mal" adlı romanları; Tanzimat'ın ilanından Atatürk'ün ölümüne kadar geçen dönemde, üç ayrı nesil çevresinde, toplumdaki sosyal gelişmelere uygun olarak değişen mülkiyet ilişkilerinin, toprak ağalığı düzeni ve eşkıyalık hareketlerinin gerçek yüzünü anlatır. Kemal Tahir'e özgü yaratıcılık ve dehayla dolu bu romanlarda, dahiyane bir biçimde üsluplaştırılmış Çorum ağzıyla, geleneksel halk hikayeleri ve meddah anlatımından yararlanılarak, Tanpınar'ın deyimiyle, büyük bir dil makinesi üretildiği görülür.

Yedi Deli Adam, kendisine sürekli acı veren ruhunu görüp anlamaya çalışan bahtsız bir adamı ve etrafında şekillenen karanlık, absürd olaylar silsilesini anlatıyor. Delilik nöbetleriyle, ruhun ve zihnin tikleriyle, birbirinden ilginç karakterlerle, devrimci, anarşist yaklaşımlarla dolu, yazıldığı dönemin Buenos Aires’inin çarpıcı bir portresini çizen roman, Roberto Arlt’ın başyapıtı kabul ediliyor

Yekta Kopan, insan'ın iç dengeleriyle dış tepkilerinin çatışması olarak gördüğü insanlık hallerini adeta kahramanlarının bilinçaltına sızarak, düşüncelerini okuyarak, daha da ötesi okuru da bu oyuna alet ederek anlatıyor. Yedi Derste Vicdan Muhasebesi'ndeki öykülerde, anlatıcının iç dünyasında çarpışan, çoğalan, sonu gelmez dünyalara açılan iç monologlar, iç diyaloglar, bir yaşam muhasebesi yapıyor. Yalın, kısa cümlelerle, gündelik yaşamdan alınma sözcüklerle ince ince işlenen anlatımda, günümüz insanının yalnızlığının, içe dönüklüğünün, uyumsuzluğunun altı çizilirken yüzeyin altında hüzün ve mizah birbirine koşut yürüyor. Kısacık bir zaman dilimi içinde bilinçaltımızdan akıp geçen, geniş ufuklara açılan, pek çok anıyı, yaşanmış ya da yaşanmamış anları içeren dünyalara sokuyor okurunu.