Eserlere Göre Listeleme

Din Kuramı'nda, Bataille, hayvandan insana geçiş sürecini incelemekte ve bu süreç içinde dinin oluşum koşullarını araştırmaktadır. İnsan çalışma aracılığıyla hayvansallıktan kurtulmakta ama bu kurtuluş aynı zamanda onu varoluşunun özünden uzaklaştırmaktadır. İnsan din yoluyla kaybettiği öze yeniden ulaşmaya çalışmaktadır. Bataille bu özlü araştırmasında Hegel felsefesiyle antropolojik verilerin bir sentezini yapmaktadır. Bu sentez kutsal ile kutsal - dışının karşıtlığını içermektedir. Kutsal - dışı dünyada insan çalışma yoluyla kendinin bilincine varır ama aklın düzenlediği sınırlar içerisinde kalır. İnsan tini bu sınırları kabul etmez ve akıl - dışılığın içinde sınırsızlığın kapılarını açmak ister. Bu kapılar kutsal bir dünyaya açılır. Bu dünya çekicidir ama aynı zamanda kutsal - dışı dünya için çok tehlikelidir. Bu tehlikeli dünyanın temeli olan din yeniden akılcı sınırların içine çekilir. Böylece askeri düzen ve endüstriyel gelişme mümkün olur. Protestan ahlakı kapitalizmin gelişmesinin itici gücü haline gelir.

Günümüzdeki farklı örüntülerin kökleri geçmişe dayanır, çünkü toplum bir kez belirli biçimde örgütlendiğinde bu durum varlığını sürdürme eğilimi gösterir. Bunun hızlı değişimi birçok ülkede bu yapıların bazılarının yıkılıp yeniden düzenlenmesi(Devrim) ile hayata geçirilebilmiştir. En zor değişimin toplumun kültürel yapısının oluşumunda önemli bir etmen olan dini yapıda olduğunu görüyoruz. Bu nedenle bu kitapta insanın evriminde çok gerilere gidilerek, insanın beyninde bir dini inanışın nasıl ve hangi nedenlerle oluştuğu ve bunun toplumun yapısına ve kişinin psikolojine etkileri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Din siyaset ilişkisi İlk Çağ İmparatorluklarından başlayarak Rönesans öncesi ve Aydınlanma devrinde Avrupa’daki gelişimi incelenmiş, İslamiyetin Emeviler zamanında başlayan mezheplerin ortaya çıkışı Selçuklular zamanında ortaya çıkan ve oradan Osmanlılara geçen tarikatların evrimi Batı’daki eşdeğerleriyle karşılaştırılmaya çalışılmıştır. Batı’da tarikatların gücü giderek gerilerken İslam dünyasında giderek devlet mekanizmalarını ele geçirecek kadar güçlenmelerinin nedenleri araştırılmıştır. Dini düşünce ve ritüeller sırasında beynin hangi bölgelerinin aktive olduğu değişik bilim insanları tarafından fonlsiyonel MR yardımıyla artık lokalize edilebilmektedir. Aynı zamanda aktive olan bu bölgelerin “Korku” gibi ilkel beyin merkezi ve bağımlılık gibi sonradan edinilmiş merkezlerle bağlantısını araştıran çalışmalar din psikolojisi açısından sunulmaya çalılmıştır.

Günümüz okumuşlarının anlayışına göre din lüzumlu değil; ya onun yerini bilim alacak ya da çoktan aldı bile. Oysa tıpkı geçmişte olduğu gibi bugün de tek bir insan toplumu veya tek bir aklı başında kişi dahi dinsiz yaşamamıştır ve yaşayamaz da. Aklı başında kişi diyorum, çünkü aklı başında olmayan kişi tıpkı bir hayvan gibi dinsiz yaşayabilir. Aklı başında bir varlık dinsiz yaşayamaz; çünkü öncesinde ve sonrasında neyi yapması gerektiği konusunda ona hakikaten yol gösteren sadece ve sadece dindir. Din ona yaratılışı gereği verildiğinden aklı başında hiçbir insan dinsiz yaşayamaz...