Eserlere Göre Listeleme

Biz kimiz? Nereden geldik, nereye gidiyoruz? Dünyayı bir uçtan diğer uca ne zaman dolaşmaya başladık? Aklımız ne zaman devreye girdi? Din kavramına ne zaman sahip olduk? Hayal gücümüz dünden bugüne nasıl bir değişim geçirdi? Eş, aile, toplum nasıl doğdu? Ya sanat ve aşk? İnsanın En Güzel Tarihi’nde, Fransa’nın kendi alanında uzman üç bilim adamı bu ve benzeri soruları yanıtlıyor, insana özgü üç perdelik komedinin üç keşifle ortaya çıktığını söylüyorlar: Toprağın, hayal gücünün ve gücün keşfi. Bunlar, bir bakıma insanın kendini doğadan ayırması, onu sömürgeleştirmesi ve sonra da kendi kültürünün tuzağına düşmesi anlamına geliyor. Bizler bugün otoriteyi, hiyerarşiyi göklere çıkarıyor, doğanın sesine hiç ama hiç kulak vermiyoruz. Kim olduğumuzu bize anlatacak olan tarihi mirası baraj suları altında bırakıyoruz. Evcilleştiğimizi söylüyoruz ama vahşi yanımızı hep koruyoruz. Acaba hâlâ tarihöncesi dönemde mi yaşıyoruz?

Yapı Kredi Kültür Merkezi tarafından düzenlenen geleneksel Salı Toplanüları, geçtiğimiz yıl iki ana eksen üzerinde sürdü: Artun Ünsal'ın yönettiği İnsanın Halleri'nde insanın âşık, devrimci, yalnız, evli, meraklı, hasta, gezgin, oyuncu, tembel, yaratıcı ve kavgacı hali edebiyat, felsefe, psikoloji ve günlük hayat açısından harmanlanarak ve son derece kişisel gözlemlerle canlandırılarak ele alındı. Bu toplantılar dizisinde oldukça samimi ve renkli tabloların çizildiğini söyleyebiliriz.

Her insanın duyarlı olma hali farklıdır. Suat Başkır da İnsan'ın İtirafları- Yeni Gelen Türe Mektuplar isimli ilk kitabında, insanın yarattığı ve daha sonra sorumluluğunu üzerine almaktan kaçındığı yıkımı, karmaşayı ve onun sonucu olanları bir ruh yolculuğunda sorguluyor. Sayfaları çevirdikçe masalsı bir algının göz alıcılığıyla, yıkımın salt gerçekliğinin vicdani sorgulamasını hissedecek, geçmiş medeniyetlerin aydınlanma ve farkında olma amacıyla sembolize ettikleri kulelerin yedi farklı katında (taş, toprak, doğa, hayvan, insan, gökyüzü ve melek) insan’ın yedi farklı şekilde bilmeyi denemesine şahit olacaksınız.

Ünlü bir paleontolog ailenin oğlu ve konusunda dünyanın bir numaralı otoritesi olan Richard Leakey'in insan türünün gelişimini inceleyen bu yapıtı, "Bilimin Ustaları" başlığı altında yayınlanan ilk kitabımız. Leakey, 1984 yılında yüzyılımızın en önemli fosil keşiflerinden birini yaptı: Doğu Afrika'daki Turkana Gölü kıyısında, 1.5 milyon yıl kadar önce yaşamış olan ve bugün Homoerectus dediğimiz erken insan türüne ait bir erkek çocuğun iskelet kalıntılarını buldu. Leakey, insanı insan yapan nedir sorusunu yanıtlarken evrim konusundaki son sözünü de söylüyor: İnsangil atalarımızdan birisi iki ayağı üzerinde dik yürümeye başlar başlamaz, modern insanın evrimi olanaklı ve belki de kaçınılmaz olmuştur.