Eserlere Göre Listeleme

Bu eser, alışılmış anlamda bir tarih kitabı değildir. Tarih, genellikle geçmişin, yani ölünün incelenmesi demektir. "Milli Kurtuluş Tarihi"nde ise, bugün karşıkarşıya bulunduğumuz ve yarın karşılaşabileceğimiz sorunlara yanıt aranmıştır. Daha açık bir deyişle, yeryüzünde ilk bağımsızlık savaşını veren bir ülkenin milli kurtuluş hareketi, günümüzde ve gelecekte Türkiyemizi bekleyen sorunlar açısından sorguya çekilmiştir. Bu niteliğiyle "Milli Kurtuluş Tarihi", Kıbrıs olayları ve ABD silah ambargosuyla ortaya çıkan gelişmeleri, tarihsel derinliği içinde aydınlatan kaynak eserdir. Birinci Kitap'ta ABD ve İngiltere, Türkiye'yi parça parça etmek, Anadoluyu Rum ve Ermeni toprağı yapmak için kesin kararlı oldukları halde, Kurtuluş Savaşı liderlerinin pekçoğunun kurtuluşu, Sovyetler Birliği'ne karşı İngilizlerle uzlaşmakta, ya da Amerikan mandası olmakta görmeleri belgelerle açıklanmakta ve emperyalist Batı devletlerini, Tanzimat geleneğine uygun biçimde "koruyucu" ve "kurtarıcı" saymanın, daha sonraki olumsuz iç ve dış gelişmelere nasıl damgasını vurduğu belirtilmektedir. İkinci Kitapta, 1917 Rus Devrimi ile Türk Devrimi arasındaki ilişkiler, millici dış politika ve Türkiye'de sol akımlar üzerindeki etki açısından incelenmekte, Rus Devrimi ve Komünizm karşısında Atatürk'ün ve lider kadronun tutumu tam bir açıklığa kavuşturulmakta ve Yeni Türkiye'nin kan ve ateş çemberi içinde dış politikasının biçimlenişi anlatılmaktadır. "Milli Kurtuluş Tarihi"nin ilk basımında büyük hacimli tek cilt olan son bölümü, okuyuculardan gelen istek üzerine, bu kez iki kitapta toplanmıştır. Üçüncü kitapta milli kurtuluş hareketinin sınıfsal niteliği ve onu öteki kurtuluş hareketlerinden ayıran özellikleri ele alınmakta, Varga'nın "milli feodal aristokrasi" diye adlandırdığı Anadolu egemen sınıflarına ve bürokrasiye dayalı bir milli hareketin sınırları çizilmektedir. Dördüncü Kitap'ta, Türkiye'deki iç gelişmeleri yönlendirme açısından dış politikanın önemi belirtildikten sonra, 1939 İngiliz İttifakı ile Atatürk dönemindeki bloklar dışı politikanın terkedilişi ve bunun iç politikada doğurduğu sonuçlar ele alınmaktadır. Roosevelt ve Churchill, Kazablanka Konferansı'nda Çin'in Amerikan, Türkiye'nin ise İngiliz nüfuz bölgesi olduğunu kararlaştırmışlardır. Durum, ilgililerce kabul edilmiş ve 1939'dan sonra dış politikamızın belli başlı amacı, Türkiye'nin kaderini ABD ve Büyük Britanya'ya bağlamaya yönelmiştir. Bu yöneliş, 1838 İngiliz Ticaret Anlaşması ve 1839 Tanzimat Fermanı ile başlayan gelişme çizgisi üzerindedir ve 1995'lerde Ortak Pazar'a tam üye olmakla doruk noktasına ulaşabilecektir.

Tarihçi-Yazar sayın Cemal Kutay'ın 1980 yılında, İzmir'de yayınlanan Yeni Asır Gazetesi'ndeki (Milli Mücadelede Ege-Ege'nin Türk Kalma Savaşı) başlığını taşıyan bir dizi yazıları arasında yaptığı "...elinizde, yakınlarınızda, aile fertlerinizde o günlere ait fotoğraf, belge, mektup varsa lütfedin. Atalarımızın yurt ve istiklâl uğrunda esirgemediği çoğu meçhul kalmış hizmetlerini gün ışığına çıkarma kadirbilirliğine o kanı taşıyan nesil olarak siz de katılın..." şeklindeki çağrısı üzerine Milli Mücadele'de Soma-Bergama Cephesi'nde Kırkağaç Milli Tabur ve Soma Milli Alay Kumandanı olarak hizmet etmiş olan babam Kasapoğlu Hüseyin Hulki Efendi ile Kırkağaç İlçesi Gelenbe Bucağı Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti kâtibi Usulîzade Hilmi Efendi'ye ait birer hatıra defteri ile bir fotoğraf, bir çok resmi yazı, telgraf ve mektup gibi belgeleri fotokopilerini aldıktan sonra iade etmek kaydile kendisine vermiştim. Bunları hazırlamakta olduğu "Kurtuluşta Devletleşen Belde: Balıkesir" isimli bir kitapta kronolojik sırasına yerleştireceğini bildirmişti. Sayın Cemal Kutay'ın 1987 yılında ev ve arşivinin yanması üzerine bahsettiği kitap yayınlanmadı, kendisine verdiğim emanetler de iade edilemedi. Ancak, Arap Harfleri ile yazılmış olan bu defter ve belgelerin yıllar önce yeni yazıya çevirebildiğim bölümlerini, geç de olsa, yayınlayarak Gün Işığına Çıkarmayı millî ve tarihî bir görev saydım. Bunu yaparken, Milli Mücadelemizin anılarla ilgili dönemine ait bazı tarihi gerçekleri başlangıçtan hatırlatmayı ve ayrıca anılarda bahsi geçen birkaç ayaklanmayı yeri geldiğinde "dip not" olarak anılara eklemeyi uygun gördüm. (Önsöz'den)