Eserlere Göre Listeleme

1983 yılında hazırlık çalışmalarına başlanan ve ilk cildi 1988 yılında neşredilen TDV İslâm Ansiklopedisi (DİA) tamamen telif bir eser olup İslâmî ilimler, İslâm ülkelerinin tarihi, coğrafyası, kültür ve medeniyeti gibi alanları kapsayan madde listesi orijinaldir. İlgili ilim kurulları tarafından yaklaşık 500 temel kaynaktan taranarak tespit edilen bu liste 15.226 maddeden oluşmakta, bazı maddelerin farklı ilim dallarınca yazılan alt bölümleri de eklenince rakam 16.855’e ulaşmaktadır. Ansiklopedi, İslâmî ilimlerle İslâm kültür ve medeniyetine ait kavramları, sahalarında eser vermiş ilim ve sanat erbabını, geçmiş İslâm devletleri ve yöneticilerini, önemli tarihî olayları, dinî ve sosyal hayatta etkili olan akımları, tarihî, ilmî ve kültürel müesseseleri, önemli yerleşim merkezlerini, diğer dinleri, müslüman olmadığı halde İslâm dini, kültürü ve medeniyeti ile ilgisi bulunan şahsiyetleri madde dizinine dâhil etmiştir.

1983 yilinda hazirlik calismalarina baslanan ve ilk cildi 1988 yilinda nesredilen TDV Islam Ansiklopedisi kirk dort ciltte tamamlandi. TDV Islam Ansiklopedisi'nde bir kismi yurt disindan olmak uzere, konusunda uzman 2000'i askin yazarin maddesi bulunuyor. Islam Ansiklopedisi'nde İslmi ilimler, Islam ulkelerinin tarihi, cografyasi, kultur ve medeniyeti gibi alanlari kapsayan madde listesi bulunuyor. Ilgili ilim kurullari tarafindan yaklasik 500 temel kaynaktan taranarak tespit edilen bu liste 15 bin 226 maddeden olusuyor. Bazi maddelerin farkli ilim dallarinca yazilan alt bolomleri de eklenince rakam 16 bin 855'e ulasti. Ansiklopedi, Islami ilimlerle Islam kultur ve medeniyetine ait kavramlari, sahalarinda eser vermis ilim ve sanat erbabini, gecmis Islam devletleri ve yoneticilerini, onemli tarihi olaylari, dini ve sosyal hayatta etkili olan akimlari, tarihi, ilmi ve kulturel muesseseleri, onemli yerlesim merkezlerini, diger dinleri, musluman olmadigi halde Islam dini, kulturu ve medeniyeti ile ilgisi bulunan sahsiyetleri madde dizinine dahil etmis durumda.

Sufi Üstatları ya da İslamın Mistikelri ilk meydana çıktıkları VIII. IX. asırlarda, bütün dünyaya şamil bir anahtar olarak ele aldıkları Kuran öğretisini yorumlamaya çalışarak çile fikrini yetiştirmişlerdir. İnsanın Tanrı'ya yönelişinde en büyük önemli vecd halinde dua etmede bulmuş iseler de derin öğretilerinde ibret verici kısa öyküler ve de kıssaları da kullanmışlardır. Her üstat onları kendine has usul ve üslüpta anlatmış; ve halk bilgeliğinin bu çok büyük ve derin havuzundan çıkan yüksek seviyede doktrinler içeren eserler, İslam kültürünün belli başlı lisanlarına tercüme edilmişlerdir. Kendisi de bir Sufi olan Gabriele Mandel, bize dolaysız yoldan önemli hikayeleri tekrar anlatarak en göze çarpan örnekleri sunmakta...

İslam dinini metafizik anlatılar düzleminde ve salt inançsal içerikle değerlendirmek gerçeği görmeyi engelleyen büyük bir yanılgıdır. Bu yanılgıdan kurtulup İslam’ın doğuş yıllarındaki toplumsal yapı teşhis edildiğinde Hazreti Muhammed’in mesajının ne denli sınıfsal bir mahiyet taşıdığı apaçık bir biçimde görülecektir. İşte bu nedenle biz İslam’ı toplumsal bir hareket olarak görmekteyiz. İslam’ın toplumsal bir hareket olduğu gerçeğini gören pek çok Müslüman düşünür onu yeni ve çağdaş bir okumaya tabi tutmak durumunda kalmıştır.