Eserlere Göre Listeleme

Modernizm özellikle Türkiye'de, edebiyat alanında nasıl ortaya çıktı, romanda, öyküde, şiirde yansıması nasıl oldu, nasıl bir yol izledi? Postmodernizm nasıl algılandı? Edebiyatımıza postmodernizm nasıl girdi? Postmodern yapıtlar okurla bağ kurabildi mi? Değerli eleştirmen Semih Gümüş bu kita-bında, özellikle bu soruları aydınlatmaya çalışan yeni denemelerini bir araya getiriyor. Modernizm ve Postmodernizm, yalnızca edebiyatımızın değil, ülkemizin de yüz yıllık serüvenine ışık tutuyor. Çünkü edebiyatı anlamak, çevremizde olup bitenlere açık bir zihinle bakmak anlamına geliyor. Okuduğumuz romanlar yaşamımızı nasıl etkiliyor ve dilimize nasıl bir katkı sağlıyor? Özellikle genç okurların çağdaş edebiyata nasıl yaklaşabilecekleri konusunda bir kılavuz, Modernizm ve Postmodernizm.

Erik Jan Zürcher'in 1800'lerden bu yana Türkiye tarihini özgün bir modernleşme süreci olarak ele alan bu kitabı, Avrupa ve ABD'nin belli başlı üniversitelerinde ders kitabı olarak okutuluyor. Daha önce Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş dönemiyle ilgili parlak araştırmalarıyla dikkati çeken Amsterdam ve Nijmegen Üniversiteleri öğretim üyesi, Uluslararası Sosyal Tarih Estitüsü Türkiye Bölümü Başkanı Dr. Zürcher, Türk modernleşme sorunsalının bütün boyutların bir ders kitabından beklenemeyecek bir vukufla, derinlikli teşhislerle ve sade bir anlatımla ele alıyor. Hala yatışmayan bir ideolojik-politik atışmanın alanı olan ve özellikle resmi ideolojinin tabularıyla örülü tarihimizin bu dönemini, yetkin bir tarihçinin titiz bir dikkatle sunduğu olgular zemininde okuma imkanı bulan Türkiyeli okur, bu kitapta birçok konuda yeni bilgilerin yanı sıra tutarlı ve yeni bir yaklaşımla tanışmış olacak. ...Şu anda dahi iyisi yayımlanmamış olan eser, oldukça kapsamlı ve derinlikli, dolambaçsız anlatımıyla, siyasi olaylara olduğu kadar toplumsal ve ekonomik tarihe ve düşünce akımlarınna eğiliyor. William Hale Londra Üniversitesi Şarkiyat Okulu Mükemmel yazımıyla dikkati çeken bu güzel çalışma, Türkiye araştırmaları alanında benzersiz bir perspektif sunuyor. Dönemi ele alışı hayli canlı tartışmalara yol açacak olan bu kitap, Türkiye tarih yazımına uzun zamandan beri egemen olan eğilimlerin ciddi biçimde düzeltilmesi ihtiyacını da ortaya koyuyor. Donald Quataert New York State University, Binghamton Tanıtım Yazısı'ndan

Yirminci yüzyılın başı, Osmanlı İmparatorluğu’nun etnik haritasının çizildiği, tebaanın etnik kökenlerine göre hesaplandığı, yerleşim alanlarının nasıl yeniden biçimlendirileceğinin sorgulandığı bir dönemeçtir. İttihat ve Terakki, Osmanlı Devleti’nin dinsel cemaatlere yönelik olarak kullandığı takibat metotlarını geliştirip “modernleştirerek” etnik kimlik temelli araştırmalar haline getirdi. Bir yanda etnik köken araştırmalarındaki “bilimsel” sıfatının cazibesi ve etkileme kudreti, diğer yanda milliyetçi politikaların harita, etnografya ve topografya üzerinde sınandığı “mühendislik” faaliyeti, 1913-1918 arasında imparatorluk nüfusunun bileşimini topyekûn değiştirdi. Fuat Dündar, İttihat ve Terakki’nin raporlar, kitaplar, araştırma heyetleri ve dergilerle biçimlendirdiği; nüfus kompozisyonuna dair gizli ve açık verilere dayanarak uygulamaya koyduğu ve en uzak bölgelerde en ince ayrıntısına kadar telgraflarla izlediği “iskân” politikalarını inceliyor. Rum, Bulgar, Ermeni, Kürt, Yahudi, Nasturi ve Süryanilere yönelik yer değiştirme, mübadele, tehcir, “yeniden iskân” etme siyasetinin hangi amaçlara dayandığını, bu amaçların nasıl biçimlendiğini ve kimler tarafından uygulandığını araştırıyor. Belge, harita, nüfus verileri, telgraflar ve şifreli emirlerle sürecin nasıl idare edildiğini çarpıcı bir biçimde ortaya koyuyor. Bu araştırma ile Anadolu’nun Türkleştirilmesi ve İslâmlaştırılmasının, coğrafyanın güvenilir “unsurlarla” tahkim edilmesinin, İttihat ve Terakki’nin milliyetçilik projesinin önemli bir ayağı olduğu anlatılırken, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e devreden etnografik mirasın ve bakış açısının ne olduğu da çarpıcı bir biçimde ortaya konuyor.