Yazara Gore Listeleme

Çantasında her zaman bir sustalı taşıyan genç bir kadın bir akşam evine döndüğünde, çakısının ve elinin üzerinde kan lekeleri olduğunu fark ediyor. Ne olup bitti? İçinin derinliklerinde yatan o karanlık arzuya, bir erkeği bıçaklama arzusuna yenik mi düştü yoksa? Bu işi biraz önce, metrodaki o itiş kakış sırasında mı yaptı? Adamı öldürdü mü? Yoksa yalnızca yaraladı mı? Bütün bu sorulara yanıt arayan genç kadın olayın peşine düşüyor. Okur da romanın kahramanı gibi sürprizden sürprize sürükleniyor. Daha önce, 1993 yılında Medicis Ödülü alan romanı O'nun Karısı ile okurlara sunduğumuz EmmanuÜle Bernheim, ilk romanı olan Sustalı'da kendini bize, ele aldığı konuyla ve akıcı anlatımıyla hemen kabul ettiriyor. Kadınla erkek arasındaki savaşımı sert, acımasız, büyüleyici ve şaşırtıcı bir üslupla kaleme alan bir kadın yazarla karşı karşıya buluyoruz kendimizi.

Charles Dickens, şu anda önümde duran bir notta, "Barnaby Rudge"ın mekanikliği üstüne vaktiyle yaptığım bir incelemeye gönderme yaparak, "Bu arada, Godwin'in 'Caleb Williams'ı geriye dönerek yazdığını biliyor muydunuz? Önce kahramanını bir dizi güçlüğü bulaştırmış, ikinci cildi yazmış ve ardından, ilk defa olarak, neyin neden yapıldığını açıklayan bir çerçeve içinde onu aramıştır," diyor. Bunun, Godwin'in tam yazma biçimi olduğunu düşünemem aslında kendisinin açıkça belirttiği şey de Mr. Dickens'ın düşüncesiyle tamamiyle uyumlu değildir - "Caleb Williams"ın yazarı az çok benzer bir süreçten elde edilebilecek yararı görmemesi olanaksız olacak derecede iyi bir sanatçıydı. Kaleme herhangi bir şeye girişmeden önce, adına yaraşır her olay örgüsünün özenle denouement'ı sürekli göz önünde tutulursa, olayları, özellikle de her noktada edayı (tone) niyetin gelişimine uygun kılarak, olay örgüsüne kaçınılmaz sonuç veya nedenlilik havasını verebiliriz.

Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemlerinde ve Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk yıllarında nüfus kompozisyonunda değişikliklere yol açan gelişmeler, 1850-1950 arasında Avrupa’da görülen genel tabloya uygun düşmektedir. Milliyetçilik bu dönem boyunca demografi mühendisliğini biçimlendiren temel faktör olmuştur. Erik Jan Zürcher’in hazırladığı bu derleme, ulus inşası sürecinde etnik politikaların mantığını ve işleyişini gösteren makalelerden oluşuyor. İmparatorluktan Cumhuriyete Türkiye’de Etnik çatışma, hem Osmanlı İmparatorluğu’nun son yıllarına hem de Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşuna etnik politikaların ve etnik çatışmaların damgasını vurduğunu gösteriyor. Fikret Adanır’ın, Touraj Atabaki’nin, Taner Akçam’ın, Hilmar Kaiser’in, Hamit Bozarslan’ın ve Nesim Şeker’in makaleleri konuyu farklı boyutlarıyla ele alıp inceliyor: Bulgaristan, Yunanistan ve Türkiye arasındaki nüfus mübadeleleri; Kafkasya ve İran’da Pantürkist girişimlerin ve milliyetçi hareketlerin etkisi; Ermeni tehciri; Kürt sorunu; devlet politikalarının rolü... Bakış açılarında önemli farklılıklar taşıyan makaleler, Türkiye’nin deneyiminin benzersiz olmadığını göstererek karşılaştırmalı değerlendirmeler için zemin hazırlıyor. Günümüzü de etkileyen bir tarihsel sürece değişik perspektifler getiren bu kitabın ufuk açıcı tartışmalar yaratacağını umuyoruz.

Çocukluğumuza mı ihtiyacımız var? Yıllarımızı onunla geçirmiş olsak da bir sabah oyuncaklarını toplayıp gitmesine ve dönmeyeceğini bildiğimiz halde hayat boyu onu özlemememize göz yummasına mı? Hayır, biz çocukluğumuz olmadan da yaşarız. Işığa mı ihtiyacımız var? Aydınlığa tutkun ruhumuza karanlığın hiç gelmeyeceğini düşündürecek kadar aldatıcı olmasına mı? Hayır, biz ışıksız da yaşarız. Bir uçurtmaya mı ihtiyacımız var? Bulutları sobeleyecek kadar yükselsek, cesaretimiz herkesi imrendirse de bizi incecik bir ipin hep bir yere bağladığına ve kurtuluşumuzun olmadığına mı? Hayır, biz uçurtma uçurmadan da yaşarız. Güzelliğe mi ihtiyacımız var? İlginin geldiği hiçbir adresi sorgulamadan, geçen yıllarla bizden bıkmayıp hep yanımızda kalmasına mı? Hayır, biz güzel olmasak da yaşarız. Aşka mı ihtiyacımız var? Bizi bir sarkaç gibi mutluluğun ve çaresizliğin arasında götürüp getirmesine ve hiçbir tarafta karar kılmamasına mı? Hayır, biz aşksız da yaşarız. Hayallere mi ihtiyacımız var? Bize bugün kendi kurduğumuz krallıkların tacını giydirirken, yarın bir efsanevî bir kahramana dönüştürmesine mi? Hayır, biz hayal kurmadan da yaşarız. Bir kelimeye mi ihtiyacımız var? Bütün sırları kulağımıza fısıldayacak, korkularımızın iskambilden evlerini bir işaretiyle dağıtacak bir kelimeye mi? Hayır, biz o kelime olmadan yaşayamayız. Bizim sadece tek bir kelimeye ihtiyacımız var. A.Ali Ural “Tek Kelimelik Sözlük”’ünde onlarca kelimenin pencerelerini açarken hep aynı kapının önünde duruyor. “Tek Kelimelik Sözlük” te her kelime bir deneme, her kelime bir şehir, her kelime bir şehrâyin… Bütün kelimelerde tek bir kelimenin kudreti kutlanıyor.