Eserlere Göre Listeleme

Tuhaf İlişkiler, Laidlaw üçlemesinin son romanı. Zeki, entellektüel ve muhalif Glasgow'lu dedektif Jack Laidlaw, kardeşi Scott'ı öldüren araba kazasını bir dedektifin iflah olmaz merakıyla araştırmaya başladığında, ipuçları onu, hiç kimsenin masum olmadığı bir öyküyle karşılaştıracaktır. Olaylar bir yandan Laidlaw'un ortağının araştırdığı cinayete, bir yandan da Scott'ın ve kendisinin geçmişine bağlanır. Laidlaw'ın elindeki tek gerçek kanıt ise, kardeşinin yaptığı bir tablodur. Suçu, suçluyu, garip sadakatleri, geçmişin kaybolan masumiyetini resmeden bu tablo, Laidlaw'u, sistemin var ettiği ahlaki çöküntüye, "her yerde olan ve birçok insan tarafından görmezden gelinen karanlığa" götürür. Kitabın sonunda, yazar William Mcİlvanney ile yapılan bir söyleşi yer alıyor. Len Vanner'in yaptığı söyleşide, yazar, bizlere, edebiyatta da, hayatta da basmakalıp formüller olmadığını, idealler ve gerçek yaşananlar arasında bir geçit açarak hepimizin zorluklara, sıkıntılara, sınanmalara ve ölüme dokunma mesafesinde olduğumuzu hatırlatarak milyonlar teklif edildiği halde neden Laidlaw serisine devam etmediğini, bir kez daha şaşırtıcı ve hayranlık uyandırıcı şiirselliğiyle açıklıyor.

Bir Osmanlı Vergi Tahsildarının Güncesi adlı kitabı elime aldım, okumaya başladım. Bu, Osmanlıca yazılmış zor bir kitaptı. Ne var ki tuhaf bir şekilde  hiç güçlük çekmeden okuyabiliyordum. Kitabın sayfalarını çevirirken, Türk vergi tahsildarı İbn Armut Hasir olmuştum, belimde eğri bir pala, İstanbul’da vergi  toplamaya çıkmıştım. Meyve ve tavuk, sigara ve kahve kokuları sokağa ağır ağır akan bir nehir gibi yayılmıştı. Hurma ve mandalina satan seyyar satıcılar yol kenarında yüksek sesle bağrışıyorlardı.  Yalnız bir çocuk, gizemli bir kız ve Koyun Adam…  Acaba korkunç yaşlı adamın onları hapsettiği ürkünç kütüphaneden kaçmayı başarabilecekler mi? Haruki Murakami’den büyükler için yazılmış, masal tadında bir öykü… Neden bunlar benim başıma gelmek zorundaydı ki? Oysa tek yaptığım, kitap ödünç almak için kütüphaneye gelmekti. “O kadar da canını sıkma” dedi Koyun Adam, beni avutmak için.“Baksana Koyun Adam” dedim. “Neden o yaşlı adam benim beynimi yemek istiyor ki?” “Bilgiyle dolu beyin çok lezzetli olur çünkü. Yumuşacıktır. Aynı zamanda böyle topak topaktır.”

Bir zamanlar, havadan sudan şeyler düşünerek yalnız başına ormanın içinde yürüyen tuhaf bir müzisyen varmış. Kendi kendine, “Bu orman çok sıkıcı. Kendime iyi bir yol arkadaşı bulacağım” demiş.

Kırık dökük tahta oyuncaklardan, binlik tespihlere, usturlaptan, parfüm şişelerine kadar kimsenin arayıp da bulamadığı, düşleyip de soramadığı envai çeşit eşya ile dolu bu dükkân... Bu bir rüya mı? Hayır değil... Bu bir gerçek mi? Hayır değil... Ve bu dükkânda hiçbir şey satılık değil...