Eserlere Göre Listeleme

'Hepsi kördü, hepsi suçluydu: zorbaları alkışlayan onlardı, kötüleri el üstünde tutan, göklere çıkaran onlardı; iyileri, zayıfları, iyiliği, zayıflığı sinekler gibi ezen onlardı. Bu dünyayı onlar bu hale getirmişlerdi. Belki de hepsi Emel'di. Hiç değilse Emel'dendi hepsi de, hepsi de Emel'in çirkin bir gölgesiydi.' Her şey bir tutku nesnesi olabilir. Yemek yapmak bile. Ne olursa olsun. Mutfak Çıkmazı'nın kahramanı Divitoğlu'nun yaşamını bu tutku altüst eder. Gittikçe zorlaşan yoksul öğrenci yaşamının yükünü hafifletmek için girişir bu işe. Ancak, bir kez başladıktan sonra, birbirinden güzel, birbirinden özgün yemekler yapma tutkusu, öğrenimini de, sevgilisini de, ailesini de, adına yaraşır bir yargıç olma hayalini de unutturuverir, yaşamını benzerine az rastlanır bir tragedyaya dönüştürür. Hepsi bu mu? Hayır. Bu kısa romanı okurken, bir yandan da korkunç bir yokluk ve baskı döneminin yansımalarına, bir yandan da genç bir yazarın arayışlarına tanık oluruz. Tahsin Yücel'in yıllar sonra Vatandaş'ta, Peygamberin Son Beş Günü'nde, Yalan'da ve Kumru ile Kumru'da da sürecek olan arayışlarına.

Eski çağlardan beri beslenme sorunu, insanoğlunun ve toplumsal ilişkilerin en önemli devindirici gücü olagelmiştir. Antikçağda kutsallıkla at başı gitmiş, sonraları katı sınıflandırılmalara maruz kalmış, dönemin tıp anlayışından, bilimsel ve teknolojik gelişmelerden etkilenmiştir. Damak zevki ve tarih boyunca katettiği yol, eskiden olduğu gibi günümüzde de birçok araştırmaya konu oluşturmuş, geleneksel beslenme yöntemleriyle bugünkü Batı tarzı sanayi ürünü yiyeceklerin tüketimi sürekli bir kıyaslamaya tabi tutulmuştur. Ürünlerini, tekniklerini, mutfakla ilgili kavramlarını ve diyetetik anlayışlarını dayatan farklı güçlerin çatışma alanı haline gelen besin dünyasının bugün jeopolitik bir boyutta ele alınması gerektiğine kuşku yoktur. Obezitenin, kalp-damar hastalıklarının ve kimi kanser türlerinin kaygı verici artışı, bugün beslenmeyi, aileyi ve kentleşmiş dünyanın yaşam biçimlerini etkileyen değişikliklere bağlıdır. Bu artış beslenmenin jeopolitik boyutuna daha büyük bir önem verilmesine yol açmaktadır; bunun nedeni ise, söz konusu hastalıkların daha az görüldüğü, ama kaybolmaya yüz tutmuş geleneksel mutfak kültürüyle Batı’nın sanayileşmiş hazır yemek kültürü arasında bir kutuplaşmanın yaşanmasıdır. Giderek küreselleşen dünyamızda McDonald’s kültürü yaygınlaşmakta, ulusal beceriler ve yerel beslenme tarzları son hızla yok olmaktadır. ABD’nin simgelediği Batılı yaşam tarzı ve gıda üretiminin sanayileşmesi, her ne kadar beslenme konusunda belli bir rahatlama sağlanmasının göstergesi olsa da, savurganlığı ve tüketimi teşvik etmektedir. Bu tarza göre, “modern” kabul edilen her şeye karşı yüksek bir talep oluşturmak esastır. ABD gıda sanayii, bir yandan dünya mutfaklarına saldırırken özellikle okul çağındaki çocukları hedef seçen bir pazarlama girişimini benimseyerek, çocukları ta küçüklükten itibaren şımarıklığa varan bir tüketime alıştırmaktadır. Christian Boudan bu yapıtında, mutfak dünyası ile ilgili yeni bir görüş sunuyor. Doğu’nun Avrupa’yı hedef alan eski akınları, Amerika’nın İspanyollar tarafından sömürgeleştirilmesi, Doğu mutfağının İslamlaştırılması, Türklerin Akdeniz bölgesine doğru ilerleyişleri, Ancien Régime dönemi dekoratif Fransız mutfağının etkisi üzerinde durarak, mutfak kültürlerinin yayılmasını eleştirel bir bakış açısıyla ele alıp tarihsel bir yoruma imza atarken, mutfağın kökenleri, coğrafi mutfak kültürü, dünyanın tüm pişirme usulleri, ilk zenginlik bölgeleri, yeni besin dünyası, liberal-diyetik toplum gibi konuları derinlemesine inceliyor.

“Vücudunuz bir tapınak değil, bir eğlence parkı. Tadını çıkarın…” “Pazartesileri deniz mahsulü sipariş etme!” Anthony Bourdain’in acımasızca dürüst, bir o kadar da komik bir dille anlattığı hatıralarındaki en masum tavsiyelerden biri bu. Sahil barlarından zirvedeki restoranlara, bulaşıkçılıktan büyük şefliğe, Tokyo’dan Paris’e oradan New York’a, isyanlar ve alevlerle dolu bir mesleğin sunabileceği hemen her şeyi yaşayan Anthony Bourdain, bunları anlatmaya karar verince ortaya Mutfak Sırları çıktı: mutfak kapısının ardına, aşçılık dünyasının karanlık tarafına doğru macera dolu bir yolculuk. Ağzınızı sulandıracak kadar lezzetli, gülmekten karnınızı ağrıtacak kadar eğlenceli. Mutfak Sırları yayımlanır yayımlanmaz kült bir esere dönüştü ve Bourdain’e aşçılık kariyerinin çok daha ötesinde bir tanınırlık sağladı. Elinizdeki baskı, kendisinin ölümünden önce kitaba elyazısıyla yaptığı küçük eklemeleri, yorumları da içeren özel bir edisyon. “Bir Stephen King romanından daha sürükleyici.” Sunday Times “Onun sesini duyan herkes yeni bir şeyler duyacağını, hayatta tanışamayacağı insanların hikâyesine şahit olacağını biliyordu.” Elif Key, Cumhuriyet

Topraktan çatala, çataldan vicdana gıda güvenliği Onu yeme bunu yeme; peki ne yiyeceğiz? Çocuk gelişimini bozan kimyasal maddeler gıdalara nasıl bulaşıyor? Çocuklar neden bu kadar hızlı kilo alıyor? Çocukluk çağında görülen obezitenin gerçek nedenleri neler ve çözüm için ne yapılmalı? Toksik kimyasalların gıdalara ve sulara bulaşması neden önlenemiyor? İklim krizi mutfak alışkanlıklarımızı etkileyecek mi? Patlıcan kebabı ya da patates kızartması yaptığımızda başka neleri de birlikte yeriz? Küresel ısınma sorunu gıda üretim ve tüketim süreçlerinde ne gibi değişimlere yol açacak? İyi pirinç GDO’lu olmaz; peki neden çizgili pijama gibi olur? Ekmek yemekten vazgeçtiğimizde neleri yitiririz? Zeytin ağaçlarının yokluğu neden hikâyelerimizin de yokluğudur? Temel Reis ıspanaktaki nitratları bilse ne yapardı? Medyanın fast food hali ile kötü beslenme arasında bir ilişki var mı? Evde yoğurt yaparak kapitalizmi yıkabilir miyiz? Gıda güvenliğini sağlamaktan sorumlu kamu kurumları ne yapıyor? Gıda ve beslenme sorunlarını çözecek politikaları nasıl oluşturabiliriz? Bülent Şık’ın Mutfaktaki Kimyacı’sı bu sorulara yanıtlar arayan bir kitap. Çocuk sağlığı ve beslenmesini gıda güvenliği konusunun odak noktasına yerleştiren; gıda güvencesi ve gıda güvenliğiyle ilgili meselelerin ekoloji ve mutfak kültürlerimizle olan ilişkilerini kurmaya çalışan bir kitap.