Eserlere Göre Listeleme

“Şimdi öyle bir şey ki yazmak, sigara tiryakiliğinden daha büyük bir tiryakilik. Sahiden. Ben elimden düşürmediğim sigarayı kolayca bıraktım, hiç de aramadım. Fakat yazmayı bırakamadım, tiryakilik o dereceydi. Şimdi yaklaşık son iki yıldır evden dışarı çıkamıyorum, yine de yazmadan duramıyorum. Yazmak, su içer gibi içimden geliyor hep. Son dönemde yatakta daha sık zaman geçiriyorum. Üç kere düşmüşüm yere. Doktorlar tarafından sırt üstü yatağa yatırılmışım. Zaman içinde yavaş yavaş kendime geldim. Fakat korkuyu yenemedim. O dönemde içimde büyük bir düşme korkusu vardı. Onu mutlaka bir biçim altında anlatmak istiyordum. Düşmek sadece yere düşmekten ibaret değil. Bir de manevi yanı var. Düşme Korkusu adı altında altı tane hikâye yazdım. Çünkü düşmenin çeşitli anlamları var. Saygınlığını kaybetmek var, değerini kaybetmek, gözden düşmek, çaresizliğe düşmek var. Bunun manevi yanını göz önünde tutarak düşme korkusunu yazmaya karar verdim.” -Adalet Ağaoğlu-

Önasya Mafios Toplum Yapısı zemininde 'yerel güç odakları' ile merkezî yönetim arasında adeta öncesi ve sonrası olmaksızın devam eden 'otorite çatışması' doğal olarak her dönemde ortaya bir 'otorite boşluğu' çıkmasına neden oluyordu. Varlığını, Önasya tarihinin her sürecinde koruyan bu sosyal, siyasal, askerî, ekonomik alanlarda kendini hissettiren çatışma, kaçınılmaz olarak 'etkin bir otorite' tesis edilmesine izin vermiyordu. Bu nedenle merkezî yönetim(ler) vaadettiği 'yasal düzeni' gereği gibi tesis edemiyor, 'yerel gücün direnişi' çeşitli dış etkenlerin de baskısıyla karşısında sürekli zayıflayarak 'yönetim iradesini' gösteremiyordu. Yönetim şekli ne olursa olsun Mutlak Manarşi, Meşrutiyet, Cumhuriyet merkezî otoriteye karşı yerel güç odaklarının aktif/pasif- direşini ve bu direnişte uyguladıkları yöntemler, o denli değişmiyordu. Nitekim buna bağlı sosyal sonuçlarda da farklılık gözlenmiyor; ortaya çıkan 'otorite boşluğu' merkezî irade yerine yasal/yasal-dışı yerel güç odakları tarafından dolduruluyordu. Zira merkez-yerel çatışmasında; Mafios Toplum Yapısı'nın temel felsefesini ve anlayışını oluşturarak yerelde sosyal yaşamı düzenleyen 'çifte ahlâk-çifte hukuk' ilkelerini yerel güç odaklan sahipleniyordu. Bu ilkeler çerçevesinde yaşamlarını sürdürmek zorunda kalan yerel topluluklar da, yerel güç odaklarının çevresinde birleşerek örgütleniyordu. Örgütlenmeden çok, 'geleneksel yaşam tarzının' bir ifadesi ve dayatması olan bu yapılanma ise; Mafios Toplum Yapısı zemininde mafios hiyerarşiyi -MAFİA'laşmayı- ortaya çıkarıyordu.

Haldun Taner’in gezi notlarından oluşan kitabı “Düşsem Yollara Yollara” 40 yıl aradan sonra genişletilmiş baskısıyla okurlarına ulaştı. “Yoldan gelen çok konuşur, derler. Bundan doğal ne olur. Zaten çevre de insanı kışkırtır, ‘Yediğin içtiğin senin olsun, gördüklerini anlat’ der. Dış gezilerden dönüşümde başlıca borcumun gördüğümü okurlarıma anlatmak, izlenimlerimi onlarla paylaşmak olduğunu hiç unutmadım. Düşsem Yollara Yollara’daki notlar işte bu duyguyla yazıldı. İçtenlikle, dostlukla. İçten bir dostluğun iletişim itisiyle. Sizi yararlı bir yoldan oyalayabilirse, sevinirim.” Yapı Kredi Yayınları 2015 yılından beri Haldun Taner külliyatına yeni kitaplar eklemeyi sürdürüyor. Yazarın daha önce 1979 yılında yayımlanmış ve yıllardır okurundan uzak kalmış gezi kitabı “Düşsem Yollara Yollara” yeni ülkelerle genişletilerek okuruna ulaştı. Haldun Taner 1956-1979 yılları arasında Yunanistan, İtalya, Belçika, İngiltere, İran, Fransa, Macaristan, Avusturya, Almanya, Sovyet Rusya, Hindistan, Polonya, Hollanda, Romanya, Çekoslovakya, İsveç gezilerini içeren yazılarını önce gazetelerde yayımlamış, sonra “Düşsem Yollara Yollara” adıyla kitaplaştırmıştı. İlk baskıdan kırk yıl sonra kitaba Yugoslavya, İsrail, Mısır bölümleri eklendi ve İran bölümü yarı yarıya genişletildi. Haldun Taner, hayata bakışındaki derin ve keskin gözlem gücü, insanı ele alışındaki olgunluk ve incelik, durumları ortaya koyuşundaki kültürel zenginlik, anlatımındaki sağlam yapı ve mizahın imbiğinden geçen ışıltılı üslubuyla klasikleşmiş bir yazarımız. YKY Haldun Taner kitaplarını yeni bir editörlükle ve özel kapaklarla yayımlamayı sürdürüyor.

"Yıllardan 1258 idi. Hülagu Bağdat'a girmiş, insanlığın beşik edindiği ve o zamana kadar süzegeldiği tecrübesini harmanladığı topraklarda, dünyanın Nuh Tufanı'ndan sonra gördüğü en büyük yıkımı yapmıştı. Bu talan, o çağa göre dünyanın gözdesi olan bir medeniyet merkezinin yok edilmesi demekti ve Hülagu'nun askerleri, Bağdat'ın eşsiz koleksiyonlarıyla ünlü kütüphanelerindeki yüz bini aşkın elyazması kitabı Dicle'ye boşaltmış ve Dicle günlerce mürekkep renginde akmıştı. Eğer o zaman Bağdat kütüphanelerinin başına böyle bir talan gelmeseydi, belki de dünyanın daha sonraki yüzyılları çok farklı olur, Rönesans ve Reform hareketlerinin adresi değişir, modernleşmenin göstergeleri farklı boyutlarda ortaya çıkar, hatta Amerika, şimdiki Amerika olmayabilirdi. Gelin görün ki Amerika şimdi Bağdat'tadır."