Eserlere Göre Listeleme

Türkçcdc Shakespeare, Shakespeare çevirileri ve etkilerini incelemektedir. Kitabın birinci bölümü İnci Enginün’ün 1968’de tamamladığı doktora tezine dayanmaktadır. 1876-1895 yıllarını içine alan Enginün’ün Tanzimat Devrinde Shakespeare -Tercümeleri ve Tesiri- adlı doktora tezi, mukayeseli edebiyat alanında yapılmış olan ilk incelemedir. Bundan önce edebiyatta çeviri ve etki konusunda Muallim Naci’den başlayan ve Tanpınar’ın Ondokuzuncu Asır Türk Edebiyatı 7ân/?/’ııdc görülen tesbitler ve Cevdet Perin’in ilk çalışmaları bulunmaktadır. İkinci bölümde ise II. Meşrutiyet ve Cumhuriyet döneminde yapılan çeviriler ve etkiler İncelenmektedir. Tanzimat döneminde Shakespeare’den yapılan çok az sayıdaki çeviri bulunduğu halde -bir iki şiiri dışında- bugün, Shakespeare’in bütün eserleri Türkçeve nakledilmiştir. Eserlerin çevrilmesi/Türkçe söylenmesi üzerinde görüşler iyice belirmiştir. Shakespeare’in Türk toplumu- nun ilk tanıdığı eserlerinin çevirileriyse birden fazladır. Başlangıçta etkiler Shakespeare’in eserlerini Fransızcasından okuyanlar üzerindedir ve bir kısmı da dolaylıdır. Buna karşılık günümüzde belirli etkilerin dışında, Shakespeare Türk yazarlarını besleyen bir kaynak durumundadır ve bu da eserlerine yansımaktadır. İnci Enginün’ün uzun yılların birikimini yansıtan, geniş bir dönemi içine alan bu çalışma Shakespeare’in Türkçedeki serüvenini gösterdiği gibi, nice yeni inceleme ve araştırmalara da yol açacak soruları da taşımaktadır.

Yazı lehçemizi esas alan bu el kitabı Batı Türkçesinin bir tarihi grameri olmaya yönelmemiş, bir ayarlayıcı gramer kalıbına girmekten de kaçınmıştır. Onu yine bir tasvirci gramer olarak ele almak doğru olacaktır. Şu var ki biz burada dilin donuk bir resmini vermekle de yetinmedik. Faydalı gördükçe eski ve yeni lehçelerden onun canlılığını ve gelişmelerini gösteren örnekler aldık. Umuyoruz ki bu kitap gene de Türkçe öğretmenlerine ve okul kitabı yazanlara yardımcı olacaktır. Daha iyileri yazılana kadar da öğrenciler ve meraklı aydınlar için bir başvurma yeri sayılacaktır. Üslubundaki öğretimci ton da bu maksada bağışlanmalıdır.