Eserlere Göre Listeleme

YAYINA HAZIRLAYANIN ÖNSÖZÜ Sonunda Niyazi Berkes'le tanıştım. 1980'lerin ortasında, bir yaz akşamıydı. Sevgili Jale Baysal'ın evinde oturmuş, birkaç saat boyunca birçok şeyden, ama en çok tarihten konuşmuştuk. Kendi neslinden olan diğer davetlilerin yanında, iki genç tarihçiydik; Cemal Kafadar ve ben. Üstelik ikimiz de en son çalışıp emekliye ayrıldığı üniversitedendik, yani McGill'liydik. Orada daha çok uslu uslu oturup dinledik. Kendisi hakkında Ruşen Sezer'den dinleyerek öğrendiğimiz sayısız şeyi, biyografik aynntıları, anekdotları, hattâ başka bazı biyografilere Berkes sayesinde yapılabilecek ekleri bile bildiğimizi açığa vurmadık. İçimden, "o adam bu adam işte" deyip duruyordum ama. Bir de, yanılmıyorsam, anlattığı birkaç şey vesilesiyle, Cemalle anlamlı anlamlı bakıştığımız oldu. Daha çok öğrencilik yaptık yani; ama ilk fırsatta taşı gediğine koyup, doktora yapmak için McGill Üniversitesi'ne gitmeyi, kendisi orada olduğu için seçtiğimizi ima edebildik sanırım. Kanada'da hiç Türk öğrenci yetiştirememiş olmasının yaşamındaki en büyük mutsuzluklardan biri olduğunu da Ruşen'den dinlemişliğimiz, bu yağcılığımızda en büyük etkendi. Yağcılığımız, doruk noktasına, kendisine epeyce bir süre "hocam" deyip durduktan sonra, yeri geldiğinde Cemal'in, Berkes'in ders almış olmasına karşın, doğru dürüst hiçbir şey öğrenmediğini ileri sürdüğü bir hocasına "hocam" demeyi reddetmiş olduğunu da bildiğimizi ima eden birşeyler söylemesiyle ulaştı. Berkes o akşam mutlu oldu mu, bilmiyorum; ama bizim için bu afacanlığın bir tür züğürt tesellisi olduğu kesindi. Çünkü, her ne kadar Montreal'e kendisi için gitmiş olsak da, Berkes'ten ders alamamıştık. Biz gelmeden emekliye ayrılmış, İngiltere'ye yerleşmişti. Beni okyanus ötesine gitmeye teşvik eden şey, üniversitenin son yılında, bitirme ödevi hazırlarken tanıştığım bu kitaptır. Gerçi tarih okumaya, Berkes'in yazılarıyla tanışmadan önce karar vermiştim. Ama daha sonraki ilgi alanımın neTÜRKİYE'DE ÇAĞDAŞLAŞMA olacağı konusunda son sözü Türkiye'de Çağdaşlaşma söyledi. Bu yüzden bu kitabın yeni basımını hazırlamak, benim için çok anlamlı bir çaba oldu. Hakkıyla üstesinden gelebildiğim konusunda kuşkularım var. Eminim, okurlar da birçok haklı eleştiride bulunacak, yanlışlara ve eksiklere dikkat çekeceklerdir. Ama, eğer Türkiye'de Çağdaşlaşma, benim sandığım gibi güncelliğini hâlâ koruyorsa, bu eksik ve yanlışları daha sonraki baskılarda gidermek boynumun borcudur.

Türkiye’de din sosyolojisi çalışmaları içersinde önemli bir yere sahip olan bilim adamlarından birisi Amiran Kurtkan Bilgiseven’dir. Onun din sosyolojisi çalışmasında ele aldığı kavramlar Türk-İslam kültürünün özelliklerini yansıtmaktadır. O, kendi anlayışı gereği İslami kavramların sosyolojik yorumunu yapmış ve bu kavramları din sosyolojisi sahası içersine dahil ederek bu sahaya kavramsal katkıda bulunmuştur. Onun din sosyolojisi çalışmasını diğer çalışmalardan ayıran bir takım özellikler mevcuttur. Bu bağlamda Amiran Kurtkan Bilgiseven’in din sosyolojisi çalışması yerli bir üründür. Milli ve inşacı bir nitelik taşımaktadır. Tarihsel tecrübe özetlenerek zamanımıza aktarılmıştır. Çeviri ve nakilci bir özellik taşımamaktadır.

Bu kitap, bu alanda ilgilenenlere bütünlükçü bir giriş sunabilmeye çalışıyor. İşçi sınıfı ve sendikacılık haraketi tarihiyle ilgili olarak yazılanların önemli bir bölümünde ciddi maddi hatalar vardır. Bu alanda ilgilenenlerin bir bölümü ise, onları değil, görmek istediklerini anlatmaktadır. Hekimlikte ilk kural, "önce zarar vrememe"dir. Bu kitaın ilk kaygısı da, "önce zarar vermeme"dir. Bu kitabın ilk kaygısı da, "önce maddi hata yapmama"dır; olup bitenlere ilişkin doğru bilgilerin aktarılmasıdır