Eserlere Göre Listeleme

Bugüne kadar böyle güzel hikâyeler okumadınız… On üçüncü yüzyıl klasik Fars Edebiyatı’nın en önemli şaheserlerinden biri olan Cevâmiü’l-hikâyât, Avfî tarafından özenle seçilmiş anlatıların bir araya getirildiği bir hikâyeler mecmuasıdır. Osmanlı Devleti zamanında sadece seçili bir kısmı tercüme edilen, günümüz Türkçesine çevrilmeyen ve doğal olarak bugünün okurları tarafından pek de bilinmeyen Cevâmiü’l-hikâyât, VakıfBank Kültür Yayınları tarafından Türkçeye Bir Kıssa Bin Hisse - Doğu’nun En Güzel Hikâyeleri adıyla kazandırılıyor. Elinizdeki bu eser; çocukların kalbi kırılmasın diye namaz vaktini geciktiren bir peygamberden, sabahın seherinde ilim uğruna çıkılan yollarda yaşanan zorluklara, başını yitirme korkusuyla padişahlara karşı en incelikli hitapları seçen vezirlerden, toplumda âriflere olan ilginin artması için onlarla birlikte yürüyen hükümdarlara, misafir âdâbından, cömertlik, insaniyet ve hayâ erdeminden ileri görüşlü olma ve sabretmeye varıncaya kadar birçok erdemi güzel hikâyeler altında toplayıp okuyucuya ileten bir ahlâk ve öğüt kitabıdır. Moğollardan önce İran’da hüküm süren hânedanlara ait iki bini aşkın tarihî ve edebî hikâyeyi ihtiva eden bu kitabın yalnızca bu cildinde iki yüz otuz dokuz hikâye yer alıyor. Eserde anlatıcı kimi zaman bir sahâbî, kimi zaman bir vezir, kimi zaman bir şair, kimi zaman da bir köylüdür. Avfî, her bölüme öncelikle anlatacağı konuya ilişkin ayet ve hadislerle başlar. Sonrasında hikâyelere geçer. Yazar çoğu zaman hikâyelerin sonunda kıssadan hisse misali o hikâyeden alınması gereken dersi ve faydayı açık bir şekilde belirtir. Bu klasiği okurken bir kıssadan bin hisse çıkarmanız ümidiyle…

Bir sinek, hafızasını kaybetmiş bir felsefe profesörü, bir ölüm meleği, pantolonunu giymeyi unutup işe giden biri ya da ayda şatosu olan “normal” bir adam… Hikayeci okuyucuya “yabancı” birinin gözünden modern hayatın eleştirisini sunuyor; insanın maruz kaldığı çeşitli baskıları ve insanlar arası ilişkilerin bugünkü durumunu teşhis ediyor. Bunu yaparken de yine bilinç akışından, absürt olaylardan ve ironiden yararlanıyor. Hep Aynı Hikâye’den sonra ikinci hikaye kitabı Bir Kitap Bir Balta’yla, Dostoyevski ve Oğuz Atay’ın izinden giderek açtığı yolu genişletiyor, bugüne daha derinden, daha somut bir bakış yakalıyor.

James Welch, 1889 yılında Vahşi Batı gösterisiyle Paha Sapa'nın vahşi topraklarından Marsilya'ya giden Atılgan Geyik'in akıl almaz serüvenini anlatan Kızılderilinin Şarkısı'nda çağdaş Kızılderili edebiyatının kendine mesele edindiği en can alıcı sorunun etrafında dolanıyor: İki kültür arasındaki o derin yarıkta nasıl yaşanır? Bu serüvende, Eski Kıta-Yeni Dünya ayrımını bile bilmeyen, gerektiğinde kendi insanlarının yanında, gerektiğinde karşısında yer alan asi bir Kızılderili'ye eşlik ederken, kimlik, aidiyet, dil, aşk, yalnızlık, aile, özgürlük temalarına da bakıyoruz. Geçmişle gelecek; kahramanımız Atılgan Geyik'in Paha Sapa'daki Kızılderililer arasındaki hayatıyla, Fransa'nın bürokrasisine takılıp orada adeta bir hapis hayatı yaşarken, olayların akışıyla beklenmedik ölçüde değişen kaderi anlatıda iç içe geçiyor.