Yazara Gore Listeleme

“Dünya büyük bir yalnızlık diyarıydı, insan yalnızca kendisini bilmenin yalnızlığı içindeydi.” Güvercine Ağıt, Gürsel Korat’ın “Zaman Yeli”nden sonra yazdığı ikinci Kapadokya odaklı roman. Bu hikâyeye adım attığımız andan itibaren 13. yüzyıl sonlarındaki çokkültürlü, çokdilli etnik zenginliğin içinde dolaşıyoruz. Yazarın ayağını sıkıca bastığı İç Anadolu coğrafyasında dervişler, keşişler, Moğol askerleri, Venedikli tüccarlar var. Dönemin iktidar kavgası ise derinliğine kavranmış kişilerin ardındaki panoramada görünüyor. Bir “olumsuz kahraman” romanı bu: Stavro, bütün kötülükleriyle ama bütün ruhsal açıklığı içinde gözümüzün önünde. Bir adanmış kişilikler ve aşklar romanı aynı zamanda: Saruca Abdal ve Gülbeyaz göz kamaştırıcı bir öyküyle belirginleşiyor. “Güvercine Ağıt”, tutku ve cömertlik romanı biraz da: Civan ile Şamnalika unutulmaz. “Güvercine Ağıt”ı saflığın ve iyilikseverliğin romanı haline getiren Endülüslü Tüccar Fâzıl ile yol arkadaşı Mihayıl, sözleri kulağımızda çınlayan Alitokuş, hırsıyla can sıkıcı Muhyiddin, iyilik dolu Türkmen kocaları, güçlü ve çarpıcı kadın kahramanlar, hepsi bütün diğer karakterlerle birleşiyor ve zihnimizde koca bir destana dönüşüyor. Sarsıcı ve büyük bir destana…

"Kozmopolit sözcüğü iki dünya savaşı arasındaki Avrupa'da, yabancı düşmanları, faşistler ve Yahudi karşıtları için kirli bir kelimeydi, ancak aynı zamanda bir kod adıydı. Kozmopolitlik hiç kimsede dev Viyanalı yazar ve hümanist Stefan Zweig'ın kişiliğindeki kadar karizmatik şekilde cisimleşmemiştir. Naziler Avusturya'yı işgal ettiğinde Zweig anayurdundan sürülmüştü. Kendisi geçtiğimiz asırda dünya edebiyatındaki haklı yerinden de sürgün edildi. George Prochnik'in bu büyüleyici ve titiz biyografisinde sürgün, evine dönüyor." -Judith Thurman, Isak Dinesen: The Life of a Storyteller'ın yazarı- "Stefan Zweig'ın sürgününü hassas, duygusal açıdan şaşmaz ve fevkalâde çağdaş üslupla kaleme alan George Prochnik, bu konuda okuduğum diğer tüm yazarlardan daha başarılı biçimde, savaş döneminde yurdundan edilmenin acı dolu entelektüel ve ruhsal bedelini aktarıyor. Öznesinin dokunaklı ve şaşırtıcı arayışının -savaş öncesi Viyanası'ndan New York'un taşrasına, 1939 Dünya Fuarı'ndan nihayetinde Zweig'ın yaşamına son verdiği Brezilya'daki ücra köye kadar- dikkatlice izini sürerek, Avrupa'nın en büyük edebi şöhretlerden birinin Goebbels'in 'gidecek olan leşler' diye aşağıladığı umutsuz, kültürden yoksun sürgünlerden birine dönüşmesini canlandırıyor. Çoğumuz için hayal edemeyeceğimiz türden bir yenilginin içyüzünü kavramak adına yazarın kendi ailesinin savaş dönemine ait geçmişine başvurması ise bu kitabın kayda değer yönlerinden sadece biri. Biyografik empati ve imgelemin olağanüstü bir çalışması." -Daniel Mendelsohn, The Lost: A Search for Six of Six Million'ın yazarı- "George Prochnik genellikle en kalıplaşmış alan olarak düşünebileceğimiz biyografi yazınındaki gelenekleri ters yüz ederek, bizleri bir yazarın kişiliğine götüren hareketli ve gerilim dolu, neredeyse romanvari bir keşif yolculuğuna çıkarıyor. Bu kişinin, döneminde Alman dilinin en sıra dışı ve en çok zulmedilmiş yazarı Stefan Zweig olması kitabı iki kat dikkat çekici kılıyor." -Lawrence Osborne, The Forgiven'ın yazarı- "Prochnik kıvrak zekâyla ve duygusallığa kaçmadan, anlaşılması güç bir karakter olan Zweig'ın yaşamını kavramamızı sağlıyor. Kavradığımız sürgün, kimi yazar için lambadaki cin iken, kimileri için öldürücü darbe anlamına gelir. Hayatı, Nazilerden kaçtıktan sonra, eşiyle birlikte çifte intiharla son bulan Zweig için de ikincisinin geçerli olduğu söylenebilir. Biyografi, Zweig'ın dünyası -gazetecilik, kafe kültürü, Viyanalılığa özgü kendini beğenmişlik, Yahudiliğe özgü kendini beğenmişlik- üzerine dört dörtlük mini denemeler etrafında şekilleniyor. Karşılığında Prochnik'in kendi öyküsüyle kucaklaşıyor: Yazar Almanya ilhakının ardından Avusturya'dan kaçıp Amerika'ya yerleşmiş bir ailede büyümüş. Kitap W. G. Sebald'ın izinden gidiyor." -Joan Acocella, The New Yorker- "İmkânsız Sürgün, parlak bir biyografik meditasyon. Prochnik'in üslubu hem düşünceli hem hızlı; bir beatnik dehanın risksever ateşliliğiyle Walter Benjamin'in görkemli tekinsizliğini birleştiriyor. Bitmek bilmeyen, hüzünlü gezerliğin ustaca hikâyesinin altında yatan dokunaklı ve bilgece duyguya hayran kaldım." -Wayne Koestenbaum, şair ve eleştirmen- "George Prochnik'in İmkânsız Sürgün'ü, bir zamanlar dünya çapında sevilen ancak günümüzde unutulmaya yüz tutmuş Avusturyalı yazar Stefan Zweig'ın hayatının derinlemesine araştırılmış ve güzelce yazılmış incelemesi. Prochnik dosdoğru bir yaşamöyküsü yazmaktansa, kendi aile tarihindeki sürgün unsurlarını ve Zweig'ın novellalarındaki duyarlılığı ve inceliği yansıtacak bir biyografi çalışması üzerine düşüncelerini de katıyor." - Ruth Franklin, The New Republic yazarlarından-

Yapı Kredi Yayınları’ndan dünya siyasi tarihinin en sıra dışı otobiyografilerinden biri: “Benzersiz Bir Hayat, Bulgar Kralı II. Simeon”. 6 yaşında Kral oldu. Kimi aile üyeleri Komünist Parti döneminde kurşuna dizilince 9 yaşında sürgün olarak ülkesini terk etmek zorunda kaldı. Çocukluğu, İstanbul üzerinden gittiği İskenderiye’de, gençliği Madrid’de geçti. Bir gün, aklından ve kalbinden hiçbir zaman çıkarmadığı Bulgaristan’a geri dönme umudunu asla yitirmedi. Ve 1946 yılında sürgün edildiği ülkesine 50 yıl sonra, 1996’da geri döndü. Kurduğu siyasi hareket 2001 genel seçimlerinden zaferle çıkınca bir mucize gerçekleşti: Sürgün kral Başbakan oldu. Simeon Saxe-Cobourg-Gotha, Simeon Sakskoburggotski ya da daha bilinen adıyla II. Simeon’un (ona Mr. Europe da deniliyor) hayatı Avrupa tarihinden dünyaya açılan bir pencere adeta. Yaşamı ve verdiği mücadelede de Bulgaristan’ı hak ettiği refah seviyesine çıkarma mücadelesi. Ve bu benzersiz yaşamın kesiştiği Kraliçe Elizabeth’ten General Franco’ya, sâbık İspanya kralı Juan Carlos’tan İran Şahı Pehlevi’ye ve Fas Kralı II. Hasan’a kadar pek çok isim... Zamanın süzgecinden sabırla damıtılmış düşünceler ve benzersiz bir hayat.

Bazı kadınlar zılgıttan beslenir bu topraklarda. Sesleri ne kadar fazla sokağa taşarsa üzüntülerini o kadar çok taçlandırdıklarına inanırlar. Çünkü bağırarak söylenen her ağıdın müşterisi ve hayranı fazladır. Bazı kadınlar ise başlarında yemenileriyle doğuştan bir soylu gibi davranırlar. Ne ölümün çığırtkan tarafları onları başka bir insana dönüştürebilir, ne de kırk gün kırk gece sürecek şamatalar. Bu kadınlar, karşılaştıkları olağandışı durumlarda bile hiçbir şeyin sükûnetlerine dokunmalarına izin vermezler. İşte annem, o sessiz kavme ait bütün kadınlar gibi şu sırrı fark etmişti: Bir hüznü en iyi anlatan şey sessizliktir.