Eserlere Göre Listeleme

Jean-Jacques Rousseau, Thomas Hobbes’ta belirginleşen modern devlet kavramına sağlam bir temel kazandırır: Devleti halktan türetmekle yetinmeyip halkla özdeşleştirir. Egemen olan halktır artık. Halkın egemenliğiyle bezenmiş devlet, özünde demokrasiyi barındıran ve tam anlamıyla "bir" olan devlettir; ya da halk kavramının yerine ulus kavramının kullanılmasıyla birlikte "ulus-devlet" diye adlandırılan devlettir. Rousseau ile Sieyès’in kuramlaştırdıkları ulus-devlet, Fransız Devrimi ile tarih sahnesine çıkar. Devrim’in belli bir döneminde Jakobenlerin uyguladıkları "özgürlüğün despotizmi" ise, ulus-devlete özgü merkezi iktidarın gidebileceği uç noktaların ilk örneğini oluşturur.

Toplumların 1945 sonrası dönemde en başta gelen hedef ve beklentisi iktisadi kalkınma ve beraberinde getireceği varsayılan modernleşme oldu. Bu dönemin kalkınmacılıktan gelen iyimserliğinin ve gelişme gerçeğinin 1980'lerle beraber tersine döndüğünü biliyoruz. Bu kitaptaki yazıların ortak teması bu tersine dönüşün ve içerdiği dönüşümlerin azgelişmiş toplumlardaki etkisidir; krizin iktisadi boyutu ve azgelişmiş ülkelere nasıl yansıdığından çok, getirdiği dönüşümlerin politik ve ideolojik uzantılarının tartışılması amaçlanmıştır.Şimdiye kadar dünya kapitalist sistemi yaygın ve sınır dinlemeyen bir dünya ekonomisi ve birbirinden bağımsız siyasi iktidarların ürünü olan devletlerin oluşturduğu bir politik düzeyin eklemlenmesi olarak düşünülebilirdi. Sınır dinlememesine rağmen dünya ekonomisi siyasi kerte içinde somutlaşıyor, devlet yapıları tarafından şekilleniyordu. Bu yüzden de görünüm olarak ulusal kapitalizmlerin bir eklemlenmesi olarak ortaya çıkıyordu. Şimdilerde ise dünya kapitalizmi ulusal kapitalizmlerin toplamı olmaktan çıkıyor, gerçekten bütün dünyada birden karar veren, her ülkeyi potansiyel üretim alanı ve pazar olarak gören, kendi hareketliliğine engel tanımayan şirketlerin oluşturduğu bir sisteme dönüşüyor. Artık uluslararası değil, küresel. Kendi meşruiyetleri için ulusal düzeyde yönetebilmeyi umdukları kapitalizmleri temel almış ulus-devletlerin bugün bu denli yoğun bir kriz içinde olmalarının nedeni de bu... -Çağlar Keyder-

“İzmir Yunanlılar tarafından işgal olundu. Şehirde katliam bütün şiddetiyle devam ediyor. Kan gövdeyi götürüyor. Hamiyetli olan, Allah’ını, vatanını, dinini seven vatan ordusuna imdat etsin. Bu telgrafı eline geçirmiş olan muhabere memuru arkadaşlarımızdan Allah aşkına rica ederiz. Açık olan bütün hatlarla memleketin her tarafına yetiştirsinler. Onlar da gönderdikleri yerlere bizim ricamızı tekrarlasınlar.   Namuslarına, vatanperverliklerine, erkekliklerine havale!”