Eserlere Göre Listeleme

Bu kitap anlamlılık olgusunu açıklayan bir varlıkbilim sunuyor. Anlamlılığın evrimsel bir gelişim olduğunu, insan dillerindeki anlamlı tümcelerin, doğadaki yalın belirtilerden başlayarak, aşamalarla karmaşıklaşıp içerik zenginliği kazanan iletişim biçimlerinin son basamağında yer aldıklarını savunuyor. Anlamlılığın, dile getiren ile dile getirilen şeyler arasındaki bağıntılarda keşfedileceğini, böylesi bağlantıların en temel biçimlerinin özsel ve nedensel bağlantılar olduklarını öne sürüyor. Anlamın kaynağını oluşturan özsellik ve nedenselliği de açıklayan bu çalışmada, insan ve hayvan iletişimleri arasındaki fark, düşünme ve dil arasındaki öncelik ilişkisi gibi konular da tartışılıyor. “Anlam, düşünce tarihinin her döneminde, insanda bazen hayranlık bazen de kuşku uyandıran bir tür büyü gibi görülmüştür. Bunun nedenini anlamak pek güç değil. Kendiliğinde cansız, gösterişsiz ve tekdüze olan kimi nesne, ses ya da çizgiler, belli bir değerlendirmeyle bizim için yepyeni, özgün ve zengin dünyalar yaratabiliyorlar... Anlam dediğimiz şeyin doğasını açıklamaya, ona ilişkin bir varlıkbilim geliştirmeye çalışacağım. Anlamın varlıksal bir boyutu bulunması onun doğasının soyut ve zihinsel olmasını mantıksal açıdan içermediğine göre, fiziksel herhangi bir şeyin bir anlam taşıdığı öne sürüldüğünde bu nasıl kavranmalıdır? Anlamlı olduğu söylenen bir şeyi, böyle olmayan bir başkasından ayrı kılan olgu nedir?”

Anlamak tercüme etmektir. Tercüme birçok şekilde söylenmesi mümkün olan bir ifadenin taşıdığı dolaylı anlamı deşifre etme sanatıdır. Ve bereket versin ki insanoğlu, Cennetten kovulduğu günden beri bu dolaylı anlamı yorumlama ve tercüme etme sanatının ustasıdır: başka hayatları kendi hayatına, başka tecrübeleri kendi tecrübesine, başka hikâyeleri kendi hikâyesine, başka okumaları kendi okumalarına, başka yorumları kendi yorumlarına mal eder. Bu sayede sürekli yeniden ürettiği bir geçmişi ve tahayyül edebildiği bir geleceği vardır. Anlamaya dair edilmiş bütün fiyakalı büyük lafların altında yatan basit hakikat aslında budur: Anladığımız kadar varız...   İnsanı insan kılan bu temellük yeteneği, okuduğunuz kitapta altı üst başlıkta ele alınıyor: Kültür, kültürün trajedisi, suçluluk meselesi, aptallık, adalet ve öteki. Her biri bağımsız bir kitap olmayı hak edecek kadar büyük problemlere bir çözüm veya nihai ve kuşatıcı bir bakış açısı getirdiğimi iddia etmiyorum. Ama kendimi, içinde yaşadığım çağı ve toplumu anlamaya çalışırken çokça yolumun kesiştiği problemler ve düşünürlerle olan ilişkimi gözler önüne sermekten de çekinmedim.

Biz bir metni nasıl anlarız? Anlama faaliyeti esnasında neler olup biter? Bir metni 'doğru' olarak anlamak imkânı var mıdır? Anlam'ı 'doğru' ya da 'yanlış' olmakla nitelemenin ölçütü (nesnel koşulları) var mıdır, varsa, bu ölçüt nesnel bir biçimde gösterilebilir mi? Anlama ile yorumlama arasındaki fark nedir? Muhatabın, -metin'le ilişkisi bağlamında- aşmaması gereken bir sınır var mıdır? Anlam, metnin içinde duran, bizi 'orada' ve 'öylece' bekleyen bir şey midir, yoksa metinle ilişki sırasında ve muhatabın katkılarıyla kendisini ifşa eden bir mahiyete mi sahiptir? Bir metni, öylece, yani kendinde olarak nasıl idrak edebiliriz? Bu sual listesi uzatılabilir. Bu suallere cevap vermeyi gerekli gördüğünüz andan itibaren...

"Mehmet Özel, yine okuyucusuyla özenle biriktirdiği yaşanmışlıklarını paylaşmak üzere. Benzer başlıklar ve alışılmışlığın aksine liderlik üzerine hap şeklinde sentetik çözümler vermek yerine kişinin kendisine lider olmasını sağlayacak kilometre taşlarını ortaya koyuyor. Bir solukta okuyacağınızı düşündüğüm bu eserde herkesin kendisindeki cevherden bir parça bulacağına eminim." K. Çağlayan Bakaçhan, Garanti Emeklilik, İnsan Kaynakları, Genel Müdür Yardımcısı “Düşünen liderlik, yön gösteren liderlik, askeri liderlik… Liderlik ve liderler için savaşıyoruz, daha adını koyup, tanımını bile yapamadan üstelik… Her devirde bir liderlik sıfatı ortaya çıkarıyoruz. Sonra gelip binlerce yıl önceden Sun Tzu diye bir Çinli generali okuyor pek de bir şey değişmemiş diyoruz. Lala kavramının bugünün koçları, mentorları gibi olduğunu öğrenirsek şaşırıyoruz… Şimdilerde de moda dijital liderlik. Bu kitapta da bence diyor ki liderliğin dijitali, teflonu olmaz. Liderlik An’la ve sizle alakası vardır. Amaçla alakası vardır. Liderlik değişmez. Eline sağlık sevgili Mehmet!” Hakan Alp, Yapı ve Kredi Bankası, İnsan Kaynakları ve Organizasyon, Genel Müdür Yardımcısı “Hayatın anlamı, rağmen’lere rağmen yaşadığımız An’larda gizli! Denizleri seviyorsan dalgaları da seveceksin Sevilmek istiyorsan önce sevmeyi bileceksin Uçmayı seviyorsan düşmeyi de bileceksin Korkarak yaşıyorsan yalnızca hayati seyredersin, seyredersin Nietzsche’nin sevgilisi Lou Salome’ye gönderdiği bir mektuptan alıntı bu dizeler, Şebnem Ferah şarkısında bir kez daha hayat bulmuş. Sevgili Mehmet bizleri kendinden, geçmişten ve günümüzden, uzaktan ve hemen yanı başımızdan harika örneklerle daha “anlamlı” bir geleceğe uzanan yolculuğa davet ediyor. Bu davetin ardından ben de eklemek istiyorum; “eğer şimdi değilse, ne zaman?” Teşekkürler Mehmet… Yavuz Elkin, Denizbank, İnsan Kaynakları Genel Müdür Yardımcısı