Eserlere Göre Listeleme

“Anam yorgunluktan ocaklığın yanında uyumuş kalmıştı. Tepenin üstüne saplanan kayalar gibi ağzı açık, ucu keskindi topuğundaki yarıkların. Anneye acımanın ne iğrenç bir duygu olduğunu biliyordum. Gözümü ayaklarından çekip yaşlı, olgun, kararlı yüzüne diktim. Cılız bedeninden dökülen karnı inip kalkıyordu. Ablam ne kadar diriyse annem o kadar ölüydü.” Yanık Maske, dünyadan ve takvimlerden bağımsız, kendi zamanını kendi oluşturan bir köyün meydanına davet ediyor okurunu. Bir maskeyle yaşamak zorunda olan İmam, yüzünü herkesten gizlese de ruhunu sonuna kadar açıyor. Ruhunun cazibesine direnmek faydasız ve imkansız.

Meksika edebiyatının büyük ismi Carlos Fuentes’ten dört öykülük güzel bir kitap: Yanık Sular (Agua Quemada). 1981’de yayımlanmış. Birbiriyle bir biçimde ilintili dört öykü var kitapta. Her şeyden önce ortak bir arka plan bu öyküleri birleştirmekte: Meksiko City… Carlos Fuentes’in olmazsa olmazlarından biri… Adaletsizliği, acımasızlığı ve olanca çarpıklığıyla bir büyük metropol… Bir bakıma hem kurban hem cellat… Hem zulme uğramış, ezilmiş, hem de zulmediyor, eziyor. Öykülerin bir diğer ortak özelliği, ortalarda bir hayalet gibi dolaşan Meksika Devrimi ve devrimden geriye kalan yozlaşma. Bu da bir diğer Carlos Fuentes vazgeçilmezi elbette... Birinci öyküde tüm hayatını acımasız bir generalin evinde hizmetçilik yaparak geçirmiş yaşlı bir kadın var. Büyük bir yalnızlık içinde… Tek dostu sokak köpekleri ve komşunun tekerlekli iskemleye mahkûm on dört yaşındaki oğlu… Dışlanan, ezilen ruhlar birbirini bulur ne de olsa… Hayaller onları bir araya getirir. İkinci öyküde yaşlı bir adam var. Bir mirasyedi… Çevresini saran gökdelenlerin arasında, değişen zamanlara inat kendi sarayını korumaya çalışıyor. Zenginlik ve “soyluluk” içinde, yaşlı, cimri annesiyle, kimselere karışmadan geçen ömrü koca bir yalan mı yoksa? Üçüncü öykü, birinci öyküde bahsi geçen acımasız generale dair… Kaynağı pis büyük bir zenginliğin ortasında üç erkek… General, oğlu ve torunu… Sır dolu hayatlar… Son öykü, sözcüklerden umudunu kesince, geleceğini “şiddet” üzerinden kazanmayı seçen bir gencin öyküsü… Bu bir zaruriyet olabilir mi? Peki ya her şeye rağmen, inatla temiz kalabilmek, bunu başarabilmek?

Uluslararası bir cinayet şebekesi dünyanın her tarafında seçkin işadamlarını, ünlü siyasileri ya da o toplumun sivrilen kişilerini belirli bir menfaat karşılığında yok etmektedir. Çeşitli milletlerin polisleri neden sonra işlenen cinayetlerin tek bir merkezden planlandığını anlarlar ve bu cinayet örgütü ile mücadele için uluslararası özel bir kuruluşu organize ederler. Frankfurt, Roma, İstanbul ve Paris’te başlayıp Barbados’a kadar uzanan müthiş bir gerilim yumağının içinde kalarak, soluk soluğa okuyacağınız yeni bir Osman Aysu klasiği....

Geçmişin yeniden inşası bilindiği üzere kolay değildir ama kesinlikle kabullenmemiz gereken bir şey varsa –izninizle böyle bir espride bulunacağım– 3000 yıl hatta daha önce yaşamış atalarımızın da bizler gibi düş görmüş olmalarıdır. Bildiğimiz kadarıyla, eski halkların tümü düşlere büyük önem vermiş, düşlere pratikte işe yarar gözüyle bakmışlardır. Düşlerden geleceğe yönelik işaretler çıkarmış, düşlere dayanarak kehanetlerde bulunmuşlardır. Günümüzde keşif uçaklarının keşifleri olmadan nasıl askeri bir harekâta girişilemiyorsa, Yunanlılar ve diğer Doğulu halklar da zaman zaman bir düş yorumcusuna başvurmadan sefere çıkmamışlardır.”“Nedir şu düş dediğimiz şey? Tek cümleyle bu soruyu yanıtlamak güçtür. Öte yandan, düşün belli başlı özelliklerini saptamaya çalışmaktan da geri kalmayacağız. En başta yapmamız gereken, sanırım bütün düşlerdeki ortak özelliği ele geçirmektir. Bütün düşlerde ortak bir özellik varsa, düş görürken uyuyor olmamızdır. Şurası belli ki, düş uyku sırasında ruhsal yaşamı oluşturmakta ve bu ruhsal yaşam uyanık durumdaki ruhsal yaşamla bazı benzerlikleri içerse de ondan büyük farklılıklarla ayrılmaktadır. Antikçağda böyleydi Aristoteles’in düş tanımı.”Bir şey söylemek isterken ağızdan başka bir şeyin çıkması, bir metni okurken orda olmayan başka bir sözcüğün telaffuzu, duyma sorunumuz olmamasına rağmen işittiğimiz bir sözcüğü farkında olmadan başka bir sözcük olarak algılamak… Bir yanda, Freud’un “biri engelleyen, diğeri de engellenen iki isteğin çatışması” olarak tanımladığı “yanılgılar”; diğer yanda hem tam çözümlenemeyen hem de üzerine düşünülmesinden vazgeçilemeyen “düşler”…Yanılgılar ve Düşler Üzerine, Freud’un en önemli eserlerinden birisi olan Psikanalize Giriş Dersleri arasından seçilmiş derslerden oluşuyor.