Eserlere Göre Listeleme

Aşk ve Gurur, taşralı bir beyfendinin kızı olan Elizabeth Bennett ile varlıklı ve soylu toprak sahibi Fitzwilliam Darcy arasındaki çatışmayı anlatır. Gerçi Jane Austen bu iki karakteri birbirlerinin tuzağına düşmüş kişiler gibi sunar, ama "ilk izlenim"i tersine çevirmekte gecikmez: Soyluluk ve servetten kaynaklanan "gurur" ile elizabeth'in ailesinin soylu olmayışı karşısında beslediği "önyargı", Darcy'yi mesafeli davranmak zorunda bırakır. Elizabeth'in davranışında da hem özsaygının uyandırdığı "gurur", hem de Darcy'nin züppeliği karşısındaki "önyargı" etkili olur. Zeki ve coşkulu Elizabeth yalnızca Austen'ın en çok sevdiği kadın kahramanı değil, aynı zaman bütün İngiliz edebiyatının en çok ilgi uyandıran kadın roman kişiliklerinden biridir. Sıradan insanların günlük yaşamlarını işleyerek romana ilk kez belirgin bir modern nitelik kazandıran Austen'ın en sevilen romanlarından biri olan Aşk ve gurur'u, Nihal Yeğinobalı'nın yetkin Türkçesiyle sunuyoruz.

Dünyaca ünlü psikanalist Rollo May bu kitabında, kayıtsızlığın hakim olduğu şizoid dünyamızda, içi boşaltıp anlamsızlaştırılan bu iki kavramı; aşk ve iradenin gerçek anlamlarını, kaynaklarını ve birbiriyle ilişkisini ortaya koyuyor. "Günümüzde aşk ve iradeye dair en çarpıcı nokta, geçmişte yaşamın çıkmazlarına bir çözüm olarak görülmelerine karşın, bu kavramların şimdi bizzat sorun haline gelmiş olmalarıdır. Geçmişte kendimizi yönlendirdiğimiz eski mitler ve simgeler yok artık; kaygı kol gezmekte ve biz, birbirimize sıkıca sarılıp, hissettiklerimizin aşk olduğuna kendimizi ikna etmeye çalışıyoruz. İrademizi kullanmıyoruz çünkü bir şeyi veya kişiyi seçersek diğerini kaybedeceğimizden korkuyoruz ve kendimizi şansımızı deneyemeyecek kadar güvensiz hissediyoruz. Birey içe dönmeye zorlanmaktadır; kimlik sorununun yeni bir biçimine saplanıp kalmıştır: Kim-olduğumu-bilsem-bile-bir-önemim-yok."

Bu kitap, ülkemizde yaşayan, İslam inancına mensup insanların değişik inanç tezahürlerini yaşanan olaylardan hareketle yazılmıştır. Kur'an'ın ara satırlarından alınan ve inandım diyenlerde görülen bu tezahürler kitapta akıcı bir üslupla dile getirilmiştir. Bir bakıma elimizdeki bu roman tam olmasa da tezli bir roman olarak karşımıza çıkmaktadır. "Aşk & İsyan" başlığı öngörülen kitap, Kur'an'ın tanımladığı ve ülkemizde yaşanan İslam içerisindeki inanç çeşitliliğini ele almıştır. Aynı inancın temsilcilerinin oluşturduğu eylem ve duygu biçimlerinin farklılığı yeni inançları beraberinde getirdi. Öylesine ki İslam inancı içerisinde olduklarını her zaman dile getirenlerden bir kısmı, yine Kur'an'ın tanımladığı "İçlerine korku salınanlar" olduğu görülmektedir. Kendi nefsani arzu ve isteklerini ilahlaştıranlar aynı inanç sistemi içerisinde bambaşka bir inanç oluşturmuşlardır. Oluşturdukları bu inanç sistemleri çoğu zaman kin ve düşmanlığa, ardından da kendilerini inkara kadar sürüklediklerinin farkına varamayanlar olarak görülmüştür. Diğer taraftan inancın doğru temsilcileri de diğer bir zümreyi oluşturur. Kur'an'a bakılmasa da onlara bakarak Kur'an'ı anımsatırlar. Dünya toplumları içerisinde bu numune insanlar inancın doğru temsilcileri olmaları nedeniyle saldırıya en çok maruz kalanlar olduğu görülür. Bununla birlikte aynı inanç esasları içerisinde nereye oturtacağımızı bilemediğiniz milyonlarca insanın heva ve hevesinin oluşturduğu, inancı problem haline getirilmiş anlayışlar vardır. Tarihte olduğu gibi günümüzde de İslam içerisinde olduğunu dile getirmesine rağmen uluhiyeti kendinde veya ekabir şirk temsilcilerine bu makamı reva görenlerin sayısı az değildir. Ne yazık ki terbiye edici olarak terbiyeye muhtaç olanları kendilerine mürebbi edinenler inancın bir başka şekliyle ortaya çıkmaktadırlar. Meşrep ve mezhepleri bir zenginlik olarak görmeyerek ayrılığın ve parçalanmanın önünü açanlar, birbirlerini zaman zaman tekfirle suçlayacak kadar ileri gitmişlerdir. Parçalanmışlığı biraz daha ileri boyutlara taşıdıklarının farkında değillerdir. Örf ve adetlerini, dünyalığı, makam ve şöhretini…dinine tercih eden yoktur demek insanı tanımamak demektir. Bununla birlikte etliye sütlüye karışmayıp "Bana dokunmayan yılan bin yıl yaşasın" saçmalığını kendine ilke edinen belki de toplumun büyük bir kısmını oluşturur. İyiliği emretmek, kötülükten sakındırmanın farz olduğunu bilerek. İşte bu roman bir Türkiye gerçeğini açığa çıkarmaya çalışmıştır. Yaşanan olayların ortaya çıkardığı sonuçlar Kur'an ayetleri ile desteklenerek sunulurken aynı zamanda seyri sülükte günümüz metodu da bir nebze olsun yansıtılmaya çalışıldı. Halk içerisinde kalıp sabırla aşk basamaklarını tırmanmanın mümkün olduğu tezi işlendi. Roman, okunduğunda insanın kendini sorgulayacağı bir anlayışla yazılmıştır. Bir bakıma insanı kendine getiren, silkeleten bir eser.

Ustalık döneminin doruklarında dolaşan Gabriel Garcia Marquez'in, gençliğinde, günlük bir gazetenin muhabiriyken tanık olduğu bir olaydan yola çıkarak yazdığı bu roman, 1994 yılında ilk kez yayımlandığında hem dünyada hem Türkiye'de çok ses getirmişti. Çok eski bir manastırın yıkıntıları üzerine, beş yıldızlı bir otel yapılacaktır. Manastırın mahzenindeki mezarlar kazılıp boşaltılırken, bir mezarda bakır rengi canlı bir saç yığını bulunur. Bu gür saçlar çekilip çıkarılmakta, ama bir türlü sonu gelmemektedir; sonunda hâlâ bir kız çocuğunun kafatasına yapışık son saç telleri de dışarı çıkar. O harikulade saçlar yirmi iki metre, on bir santim uzunluğundadır. Gabriel Garcia Marquez, yıllar önce tanık olduğu bu ilginç olaydan yola çıkarak, çocukluğunda büyükannesinden dinlediği bir köpek ısırması sonucunda kuduzdan ölen küçük bir kızın masalını birleştirerek olağanüstü güzellikteki bu yeni romanını yazmış. İnci Kut'un İspanyolca aslından büyük bir özenle Türkçe'ye çevirdiği Aşk ve Öbür Cinler, bu ünlü yazarın yarattığı büyülü gerçekçiliğe yeni bir örnek.