Yazara Gore Listeleme

Bayan Oliver dikkatle aynaya bakıyordu. Bir ara şöminenin rafında duran saate bir göz attı. Saatin yirmi dakika geri olduğunu düşündü. Sonra tekrar aynada saçlarına baktı. Bayan Oliver'ın bütün kusuru saç biçimini sık sık değiştirmesiydi. Bunu kendisi de itiraf ediyordu zaten. Hemen her modeli denemişti. Ciddi havalı, kabarık saç... Buklelerin zeka dolu alnı ortaya çıkacak şekilde, geriye doğru taranması... Daha doğrusu Bayan Oliver alnına bakanların zeki olduğunu düşüneceklerini ummuştu. Yazar bundan başka kıvırcık saçlarını hafifçe dağıtarak sanatkarca bir şekli de denemişti. Ama bugün saç modelinin önemli olmadığını o da biliyordu. Çünkü bu sabah pek ender yaptığı bir şeye kalkışacak, yani şapka giyecekti...

“Kadın doğulmaz, kadın olunur”. Bu meşhur cümle, 1949 tarihli İkinci Cinsiyet’in odak noktasını oluşturur. Simone de Beauvoir böylece cinsiyet meselesini doğanın alanından çıkarıp kültürün ve tarihin alanına yerleştirirken, bir anlamda toplumsal cinsiyet tartışmasını da erkenden başlatmış olur. Bunu yaparken hem varoluşçuluk, fenomenoloji ve yapısalcı antropoloji gibi kendi çağdaşı olan düşünceleri hem de Hegel ve Marx gibi felsefe klasiklerini cinsiyet düzleminde yeniden okur. Beauvoir’a göre kadın, kendine has bir durum tarafından, tarih boyunca farklı koşullar altında yeniden üretilen Başkalık durumu tarafından belirlenmiştir: Kadın ile erkek arasında eşitsizlik vardır, kadın ikinci cinsiyettir ve hem bireysel hem de toplumsal bakımdan ezilmiştir. Bu durumun temelinde yatan öncesiz sonrasız kadınlık efsanesi, ataerkilliğin başlıca unsurlarındandır. Ataerkillik sadece kadını değil, erkeği de bu çerçevede üretir ve belirler. Öyleyse kadın ile erkek arasındaki eşitsiz ilişki kadının veya erkeğin doğasından kaynaklanmaz. Kadın ve erkek, doğal veya biyolojik belirlenimlerden ziyade tarihsel ve kültürel birer kurgudur. Öte yandan kadının ezilmişliği diğer ezilenlerin durumundan farklıdır. Kadınlar, aralarındaki farkları aşan ve kapsayan kadınlık durumunun bilinciyle hareket etmezler. Öncesiz sonrasız kadınlık efsanesinin etkisi altında kadın içkinliğe hapsolmuş, adeta içkinlikle özdeşleşmiştir. Bu kavramsal çerçeveden hareketle Beauvoir, kadının özgürlüğü, ev içi emek, annelik, evlilik kurumu, kadın bedeninin tahakküm altına alınması gibi, feminist düşüncenin güncel meselelerine dokunan birçok konuyu tartışmaya açar. Son kertede kadın ve erkek kurgularının tarihin diyalektik hareketine tâbi olduğunu ve bu hareket içinde aşılıp yıkılacağını düşünür. Ama bunun olmazsa olmazı kadının etkili eylemidir. Kadının ve erkeğin özgürleşmesi Beauvoir düşüncesinde kadının dünyada eylemesiyle ve üretmesiyle mümkündür ancak. 1970’lerden beri Türkçe basımı bulunmayan İkinci Cinsiyet’i yeni çevirisiyle Türkiyeli okura sunuyor, feminizm tartışmalarına katkıda bulunmasını diliyoruz.

Olağanüstü bir şey ama doğru; savaşlar sadece halihazırda başarılmış olanları duyurmanın bir yoludur. Çünkü bir değişim meydana gelmiştir artık. Bundan sonra insanlar eskiden düşündükleri gibi düşünmezler. Bu artık böyle olsa da, kimse fark etmez bunu. Herkes hayatın meşgaleleriyle daha çok uğraşır ve bundan dolayı olanları hissedemez. Tabii ki yaratıcılar dışında! Yaratıcı olanlar, gerçekten yaratıcı olanlar, hiç bir şey yapmazlar; var olma faaliyeti ile ilgilenmezler. İşte Picasso gibi sanatçılar, böyle yaratıcılardır.

Francocu Devlet oluşurken İspanya emperyalist/kapitalist sistemin çeperinde konuşlanmış, ekonomik gelişme sorunlarını aşamamış bir ülkeydi. Yeni kurulan devlet biçiminin ayırt edici özelliği, iktidarın belirli bir merkezde yoğunlaşması; otoriter ve faşist öğelerin kaynaşması olmuştur. A.Raşit Kaya   A. Raşit Kaya, İspanya: Faşizmden Demokrasiye adlı kitabında müthiş bir eleştirel enerjiyle Avrupa’nın istisnai bir ülkesini mercek altına alıyor: 20. yüzyılın belki de en şiddetli iç savaşıyla altüst olan; sosyalistlerin, anarşistlerin, komünistlerin de dahil olduğu geniş bir yelpazede Sol’un kaybettiği bu iç savaş sonrasında faşist ve totaliter yapılanmaların toplumu kasıp kavurduğu, fakat yığınla baskıcı uygulamaya rağmen yüzünü yeniden ve ısrarla demokrasiye dönen İspanya. Türkçede benzeri bulunmayan bu çalışma, İspanya özelinden hareketle Türkiye gibi toplumların içinde bulunduğu siyasal darboğaza da ışık düşürmekte: totaliter rejimlerin panzehri olarak demokrasinin kaçınılmazlığı vurgulanmakta... Francocu Devlet oluşurken İspanya emperyalist/kapitalist sistemin çeperinde konuşlanmış, ekonomik gelişme sorunlarını aşamamış bir ülkeydi. Yeni kurulan devlet biçiminin ayırt edici özelliği, iktidarın belirli bir merkezde yoğunlaşması; otoriter ve faşist öğelerin kaynaşması olmuştur. A. Raşit Kaya A. Raşit Kaya, İspanya: Faşizmden Demokrasiye adlı kitabında müthiş bir eleştirel enerjiyle Avrupa’nın istisnai bir ülkesini mercek altına alıyor: 20. yüzyılın belki de en şiddetli iç savaşıyla altüst olan; sosyalistlerin, anarşistlerin, komünistlerin de dahil olduğu geniş bir yelpazede Sol’un kaybettiği bu iç savaş sonrasında faşist ve totaliter yapılanmaların toplumu kasıp kavurduğu, fakat yığınla baskıcı uygulamaya rağmen yüzünü yeniden ve ısrarla demokrasiye dönen İspanya. Türkçede benzeri bulunmayan bu çalışma, İspanya özelinden hareketle Türkiye gibi toplumların içinde bulunduğu siyasal darboğaza da ışık düşürmekte: totaliter rejimlerin panzehri olarak demokrasinin kaçınılmazlığı vurgulanmakta... (Tanıtım Bülteninden)