Eserlere Göre Listeleme

ÖNSÖZ Lessing'in tek perdelik oyunu Yahudiler bir gençlik yapıtı. 1749 yılında yazıldı. 1754 yılında ilk kez, Berlin'de çıkan yapıtlarının 4. cildinde yayınlandı. Ancak 13 Eylül 1775 günü Frankfurt'ta dünyada ilk kez sahneye çıktı. Bu oyunda Lessing, Baron gibi varlıklı ve eğitimli bir kişinin bile, düşüncesinin önyargıda donmuşluğunu konu eder. Oyun süreci içinde bu donmuşluğu çözer. Dolayısıyla us ve mantıkla, özellikle iyi yetişmiş, eğitimli bir kişinin önyargılarından kurtulabileceğini gösterir. Erdem ve aydınlık, önyargının katılığını aşar. Oyun, insanlar arasındaki ilişkilerin, soy sop, köken, din ve inanç ayrımıyla insanca olamayacağını, bunun yerine insanca ilişkilerin karşılıklı sevgi ve saygıyla, us ve mantığı kullanarak yaşanabileceğini gösteriyor. Önyargıların, sevgisizlik ve saygısızlığın, ancak bu oyunda gösterildiği gibi, yalan, dolan ve soygunculuk gibi işlerde maske olabileceğini, aydınlanmacı bir yazar olarak Lessing, 250 yıl önce çarpıcı bir biçimde canlandırıyor. Baron'u kendi uşakları soymak istiyorlar. Ama kendilerini Yahudi'ye benzetmek için sakalla maskeliyorlar. Ama tam bu sırada oradan geçen bir yolcu, kendi yaşamını da tehlikeye atarak, Baron'u soyguncuların elinden kurtarıyor. Yoksa soyguncular Baron'un yaşamına da kıyacaklardı. Maskelerini çıkartıp çiftliğe dönen soyguncu uşaklar, soyguncuların ancak Yahudi olabileceğini yayarken, bu söylentiye Baron'un bile önyargılarına kapılarak kolayca inanması, toplum içinde olağan. Ama oyun geliştikçe, son kerte insancıl, sevimli, gönlü yüce olan kurtarıcı yolcunun bir Yahudi olduğu ortaya çıkıyor. Baron ve kızı, önce bu gerçek karşısında, neye uğradıklarını şaşırıyorlar. Ancak, bir Yahudi'nin de böylesine iyi ve mert bir kişi olabileceğini anlıyor ve kabul ediyorlar. Oyunu on sekizinci yüzyılda okuyan bazı eleştirmenler, Lessing'i, insani kusuru olmayan, mükemmel insan olan bir Yahudi tipi çizmekle eleştirdiler. Lessing, bunlara gereken yanıtı verdi o zaman. Bu yanıtında iki noktaya değindi: Birincisi, doğru, erdemli, soylu bir Yahudi'nin varlığı, olanaksız bir şey mi? İkinci soruysa, böyle bir Yahudi'nin bu oyunda varsayılması olasılık dışı mı?

Bugün, kendi nefislerinde olan "Yahudileşme temayülü" sonucunda ümmet olarak geldiğimiz vahim nokta ortada. Ümmetin kıyameti, Yahudileşme sonucunda koptu. Ümmet coğrafyasının çeşitli bölgelerinden gelen ah u eninler bunun acı habercisi. Her kıyamete bir "ba'sü ba'del-mevt" gerek. Eğer nefislerimizde olan "Yahudileşme temayülü"nü frenler, onu "Müslümanlaşma temayülü"ne dönüştürebilirsek, o zaman çölde avare kasnakçasına dönüp duran İsrailoğulları gibi sıkıştığımız şu zaman çölünden "huruç"a kadir olup, "arz-ı mev'ud'a" değil ama Kur'an'da vadedilen "nasr-ı Mev'ud"a ulaşabiliriz.

Bu çalışma, dünya nüfusunun büyük bir bölümünün mensup olduğu ilahi kaynaklı üç dinin evlilik ve buna bağlı olarak boşanma, çok evlililk, zina gibi konulardaki tavrını ortaya koymak; yanlış anlayış ve uygulamaların düzeltilmesine katkıda bulunmak gayesiyle yapılmıştır.

Eğer İslam'ın doğuşundan itibaren müslüman lar için yapılan düşmanlıkları inceleyecek olursak, en şiddetli düşmanlığın yahudilerden geldiğini görürüz. Dün olduğu gibi bugünde aynı ölçüde ve şiddette yahudilerin müslümanlara karşı olan düşmanlıkları sürmektedir. Medine'de başlayan bu düşmanlık, tam ön dört asırdır devam edip gelmektedir. İslam'a, İslam peygamberine, Kur'an'a ve İslam ümmetine en büyük iftirayı yahudiler yapmıştır. Bugün de yahudiler, İslam'a ve müslümanlara karşı açık ve kesin olarak bu düşmanlıklarını ilan etmiş bulunmaktadırlar.