Hapishane Defterleri

5.italyan marksist antonio gramsci'nin hapishanede tuttuğu notlardan oluşmaktadır. gramsci, hapishaneden baldızına yazdığı mektupta "tüm zamanlar için geçerli" bir felsefi eser yazmak istediğinden bahsetmiştir. işte bu eser hapishane defterleridir. kitapta metodolojik olarak sivil toplum ve politik toplum (ya da devlet) ayrımı yapılır. kitaba göre doğuda sivil toplum gelişkin değildir, "peltemsi" bir kıvamdadır, bu sebeple işçi sınıfı 1917'de bir manevra savaşı ile iktidarı ele geçirebilmişlerdir. ancak batıda sivil toplum çok gelişkin olduğu için öncelikle mevzi savaşı vermek gerekmektedir. yani sivil toplumda mevzi kazanmak ve egemen sınıfın hegemonyasına karşı bir hegemonya tesis etmek gerekir. bu hegemonyayı tesis edebilecek olanlarsa görevleri sınıfa türdeşlik kazandırmak olan organik aydınlardır yani işçi sınıfı açısından bakıldığında bu modern prens yani devrimci partidir. kitapta benedetto croce, karl marx, vladimir ilyiç lenin, georges sorel, rosa luxemburg, niccolo machiavelli gibi pek çok düşünürün izini sürmek mümkündür. kitap pek çok farklı şekillerde yorumlanmıştır. bazıları bu kitabın gramsci'nin hapishane öncesi yazılarından farklı bir hat izlediğini savunmaktadır, bu görüşü savunanlara göre gramsci'nin hapishane öncesi ile hapishane yazıları arasında bir ontolojik kopuş vardır. bazı yazarlar ise gramsci'den yola çıkarak sivil toplumcu diye tarif edilebilecek noktaların savunusuna soyunmuşlardır. marksistlerin bir çoğu tarafından savunulan düşünce ise gramsci'nin hapishane defterleri'nin avrupa'daki devrimlerin yenilgisini anlamaya çalışma ve proletarya için yeni bir strateji çizme çabası olduğudur.