Türk Edebiyatı Üzerine Araştırmalar 2

SUNUŞ Türk edebiyatı üzerinde araştırmalar (II) ın basım hazırlıkları sırasında muhterem hocamız Mehmet Kaplan Bey’i kaybettik. Türk ilim ve fikir âleminin müstesna simalarından biri olan hocamızın ebediyete intikalinden sonra geçen acılı günler, esas itibarı ile yarım kalmış olan bu kitabın bir an önce gün yüzüne çıkmasını engelledi denebilir. Nihayet, hocamızın geride bıraktığı yüzlerce makale ve onlarca kitaptan biri olan Türk edebiyatı üzerinde araştırmalar (II) okuruna ulaşıyor. Prof. Mehmet Kaplan Türk edebiyatını başlangıcından itibaren bir bütün olarak görme ve o şekilde ele alma taraftarı idi. Gerek derslerinde, gerek eserlerinde ve gerekse düşünme tarzında bu eğiliminin izleri açıkça görülebilir. O, «Türk edebiyatı üzerinde» araştırma yaparken bu bütünlüğü kronolojik olarak takib ediyor, tarih içinde değişmekle beraber öz itibarı ile aynı kalıp, Türk insanına sanat ve edebiyat yolu ile kan veren unsurları tesbit ediyordu. Mevlâna’dan Mehmet Akif’e; Şeyh Galib’den, Yahya Kemal’e gelen çizginin; Orta Asya’dan, Akdeniz’e uzanan coğrafyada ne tür bir tesir icra ettiğini ve etmekte olduğunu bu tesbitlerden çıkarabiliriz. Türk edebiyatı üzerinde araştırmalar (II), daha önceki araştırma kitaplarının belli bir çerçevede devamıdır. Bu çerçeve esas itibarı ile Tanzimat döneminden Cumhuriyet’in ilk yıllarına kadar gelen zaman etrafında çizilmiştir. Mehmet Kaplan’ın yetkin ve ihatalı ifadesi, derin sezgisi ve nihayet sahasında gösterdiği tahlil ve terkip ustalığı bu kitabında da kendini belli etmektedir.