Halit Ziya Uşaklıgil henüz, Mai ve Siyah ve Aşk-ı Memnu gibi, hem kendisinin hem de modern Türk romanının ilk başyapıtlarını vermemiş olduğu yıllarda bile, "roman" üzerine düşünüyor, üretiyordu. Hikâye, işte bu genç Halit Ziya'nın "...ecnebi bir kelime altında zikr etmekten ise Osmanlı lisanına hürmeten 'hikâye' namını ver(diği) kısm-ı edebi" -yani "roman" - üzerine bir inceleme.