Osmanlı Uygarlığı 1

Bir "Osmanlı Uygarlığı" kitabının hazırlanması 1999 yılının mart ayında Sayın Kültür Bakanı M. İstemihan Talay'ın başkanlığında "Osmanlı Kültür ve Bilim Mirasının 700. Yıldönümü Anma Programı" çerçevesinde yapılan bir toplantıda kararlaştırılmıştır. Eserin yerli ve yabancı kitleye hitabetmesi, bununla birlikte inandırıcı kanıtlarıyla bilimsel nitelik taşıması öngörülmüştür. Sayın Bakan bu kitabın "Osmanlı kültür ve bilim mirasımızın hem yurtiçinde ve yurtdışında en etkin biçimde tanıtılması, hem de gelecek nesillere intikal ettirilmesi" noktaları üzerinde durmuştur. Halil İnalcık, Günsel Renda, Ekmeleddin İhsanoğlu, Orhan Koloğlu ve Tuncel Acar'dan kurulu bir heyetin Müsteşar Fikret N. Üçcan koordinatörlüğünde eseri yayına hazırlamasına karar verilmiş ve Halil İnalcık genel editör seçilmiştir. Uzmanlık isteyen sanat bölümlerinin editörlüğünü Günsel Renda yapmıştır. İlkin Türkçe ve İngilizce birer cilt halinde düşünülen eserin, sonraki toplantılarda iki cilt halinde hazırlanması, birinci cildin tarih ve bilim, ikinci cildin kültür ve sanat konularını kapsaması uygun görülmüştür. Planın genişlemesi, yazarların konularını öngörülenden daha geniş ele almaları sonucu olarak, ciltlerin hacmi bir hayli büyümüş, ayrıca İngilizce çevirilerinin yazarlar tarafından kontrolü dolayısıyla yirminin üstünde yazarın katıldığı bu eserin hazırlık aşaması beklenenden daha fazla zaman almıştır. Bundan başka, ortaya çıkan çeviri ve teknik güçlükler dolayısıyla bölümlerde öngörülen bazı konuların metinden çıkarılması zorunluluğu kendini göstermiştir. Eserde, esas itibariyle Osmanlı yüksek kültür konuları işlenmiş olup halk kültürü sadece halk edebiyatı, tarikatlar ve gösteri sanatları söz konusu olduğunda ele alınmıştır (Bkz. Giriş). Altı bölüm olarak tasarlanan Osmanlı Uygarlığı kitabında "devlet ve ekonomi", "din ve düşünce", "bilim ve eğitim", "iletişim ve günlük yaşam", "edebiyat, mimarlık ve güzel sanatlar", "gösteri sanatları, müzik", "Osmanlı ve Avrupa kültür etkileşimi" konularını kapsayan bölümler alanlarında tanınmış uzman bilim adamlarınca kaleme alınmıştır. (Devamı 2. Ciltte)