Teşrifat ve Teşkilât-ı Kadîmemiz - Tercüman 1001 Temel Eser

Bu eser, müellifin de dediği gibi, tarihimizin çok önemli bir bölümüdür. Çünkü, gene müellifin dediği gibi, başka hiçbir milletin tarihinde görülmeyen ihtişamı tarihte Osmanlı Türkleri yaşamış ve yaşatmışlardır. İmparatorluk, haşmet demektir. Gözleri kamaştıran gösteriş demektir. Ortaçağı tarihe gömen Türkler, harplerde olduğu gibi, sulh devresinde de «Teşkilât» ve «Teşrifat»lan ile gözleri kamaştırmışlardır. Başan, nasıl kuvvetli bir «Teşkilât» ile mümkünse, «Teşrifat» da kuvvetli ve kudretli bir teşkilâtın ifadesidir. Osmanlı Türkleri «Teşrifat» ve «Teşkilât»ta devirlerinin en üstün seviyesine ulaşmışlardır. Ve bu azametledir ki, «birkaç çadırlık göçebe» olmadıklarını, dünyayı titreten Osta Asya Türk İmparatorluklannın devamı olduklarım kısa zamanda bütün dünyaya ispat etmişlerdir. Yukarıda «gösteriş» kelimesini kullandık. Evet, «Teşrifat» ve «Teşkilât» bir nevi gösteriştir, fakat bu asla bir övünme payı çıkarmak için «yapmacık bir gösteriş» değil, aksine, imparatorluğun varlığında mevcut, tatbik sahasını bulabilen ve tatbik edildiği zaman azamet kazanan bir gösteriştir.