İstanbul Üniversitesi Açık Ve Uzaktan Eğitim Fakültesi (AUZEF) Eski Mısır Tarihi

18. yüzyılın son yıllarında Napolyon Bonapart komutasındaki Fransız birliklerinin Mısır’ı işgal etmesi, gelişen süreçte Mısır’ın batı toplumları tarafından tanınması popülerliği yanında, belki de bilimsel açıdan en ilgi uyandıracak kültür olmasının ilk adımını oluşturur. Her nekadar bu sefer sırasında Fıransızların inşaat ettikleri geçici kale ve ordugâhlarda yapı malzemesi olarak kullanılan taşların antık mısır eserlerinden sökülmesi ciddi bir tahribat yaratmışsa da aynı zamanda ordu bünyesindeki araştırmacıların çalışmaları Mısır’ın batı dünyasında bilinirliğini ciddi bir biçimde arttırmıştır. Hatta bu inşa faaliyetlerinde bulunan üç dilli Rozetta taşı, Mısır yazısının çözümünde temel referans olmuştur. Bugün başta Avrupa ve Amerika olmak üzere dünyanın birçok büyük müzesinin en büyük kolaksiyonlarını Mısır eserleri oluşturur. Taşınabilen en görkemli ve etkileyici maddi kültür kalıntıları 19. yüzyıldan itibaren yoğun bir biçimde Batı müzelerince satın alınmıştır. Mısır popüleritesini tabiiki günümüze bıraktığı maddi kültür kalıntılarına borçludur. Oluşturulan mistik ve gizemli Mısır, popüler kültür için daima vazgeçilmez malzemeyi oluşturmuştur. Piramitlerin uzaylılar tarafından yapılmasından tutun da mumyalanmış cesedin öğütülmesiyle oluşturulan karışımların afrodizyak etkisi olduğuna dair tıbbi yaklaşımlar... Aslında Mısır uygarlığının temel niteliğine ve ürettiği kültüre baktığımızda öteki dünya, ya da ölümden sonraki yaşamı düzenlemek için gündelik yaşamını biçimlendiren, bir nevi ahirette iyi yaşayabilmek için dünyevi hayatı kurgulayan bir toplum görürürz. Ancak bu Mısır’ın bize bıraktığı ve daha çok krali nitelikteki mezar anıtları, tapınak ve heykeller ile yine bunlarla organik ilişki içinde olan hiyeroglif yazı söyler. Mısır halkının aynı endişeleri ne ölçüde taşıdığını bilemiyoruz. Mısır’ın tarihini, kültür ve sanatından izole ederek, eski Mısır yazıtlarından, uluslararası kaynak ve antik kaynaklardan yazmak tarihsel sürecini anlamamaızı imkânsız kılar. Bu nedenle bu çalışmada tarihsel süreç ile birlikte Mısır’da dönüşen, mimari, heykel, sanat, yazı vb. gibi kültürel unsurlar da kronolojik veya dönemsel olarak ele alınmıştır. Ders niteliğindeki bu çalışmalarda görece karmaşık olan ve uzun bir kronolojik süreci kapsayan Mısır Tarihi’nin daha anlaşılır kılınması için görsellerden sıklıkla yararlanılmıştır. Bazı tarihsel olaylar bilimsel tartışmalarına girilmeden genel kabul gören biçimiyle verilmeye çalışılmıştır. Yine tarihleme veya kralların saltanat süreleri konusunda kimi çakışmalar olabilmektedir. Kullanılan kaynakların da belli bir standart vermemesi, metin içinde verilen bazı tarihlerde farklılıkların doğmasına neden olmuştur.