Eserlere Göre Listeleme

Bir şeyi kesinlikle bildiğinizde bunu bilirsiniz, öyle değil mi? Gökyüzünün mavi olduğunu, trafik ışığının yeşile döndüğünü veya sabah kalktığınızda o günün çarşamba olduğunu “bilirsiniz”. Bunları bilirsiniz, çünkü bilirsiniz işte… İşte, nörolog Robert Burton bu kitapta, bildiğimiz şeyler hakkında düşünme biçimimize dair kavramlara meydan okuyor, bir şeyi bildiğimiz zaman sahip olduğumuz emin olma hissinin, kontrolümüzün ve bilgimizin ötesindeki kaynaklardan geldiğini ifade ediyor. Burton’a göre, emin olmak, gerçeğe dayalı bir kanıt olmaktan çok zihinsel bir duyumsamadır. Bu bilme hissi, bilginin teyidi gibi gözüktüğü için onu aklın bir ürünü gibi görmeye eğilim gösteririz. Fakat gitgide artan kanıtlar, emin olma gibi duyguların beynin ilkel alanlarından kaynaklandığını ve aktif, bilinçli düşünme ve mantık çerçevesinden bağımsız olduğunu gösterir. Bilme hissi kendiliğinden oluverir, onun oluvermesini sağlamak bizim elimizde değildir. Robert Burton, yeni ve ileri nörobilimi, deneysel verileri ve büyüleyici anekdotları bir araya toplayarak, düşüncelerimiz ile gerçekten bildiğimiz şeyler arasındaki tutarsız ve kimi zaman da mantıkla bağdaşmayan ilişkiyi keşfe çıkıyor. Peşin Hükümlüler, zihin, bilgi ve akıl hakkında bildiğiniz (ya da bildiğinizi sandığınız) şeylere meydan okuyor.

Çarklar Arasında adlı romanında olduğu gibi özyaşamöyküsel öğelerin ağır bastığı Peter Camenzind, yazarı Hermann Hesse'yi bir anda üne kavuşturan ilk romanı. İsviçreli bir çiftçinin oğlu olan Peter, gençliğini ücra bir köyde geçirdikten sonra üniversite öğrenimi sırasında edebiyatla ilgilenir. Birlikte yaptıkları bir yolculuk sırasında müzisyen arkadaşı Richard'ın boğularak ölmesi ve kadınlarla olan ilişkilerindeki beceriksizliği onu mutsuzluğa sürükler. Edebiyat alanındaki başarıları ise depresyondan ve alkol bağımlılığından kurtaramaz onu. Sonunda özüne döner. Peter Camenzind'in hoşnutsuzluğu ve arayışı, siyasal koşullara yönelik değil; kısmen yapabileceğinden fazlasını istediği kendine, kısmen de gençlere özgü biçimde eleştirdiği topluma yönelik.

Geçen yüzyıl başlarında Londra'da Kensington Bahçeleri adlı parka yakın bir yerlerde yaşayan Wendy Darling adlı kız çocuğu, rüyalarında, hep çocuk kalabilmeyi başaran ve Çıngırdak adlı küçücük bir periyle dolaşan Peter Pan'i görmeye başlar. Sonunda Wendy ve iki kardeşi, Peter ve periye eşlik edip Düşler Ülkesi'ne uçar ve orada Kayıp Çocuklar diye adlandırılan altı çocukla tanışırlar. Bu on kişi ve bir de peri, adada yaşayan kızılderililer, korsanlar, denizkızları, başka periler ve çeşitli hayvanlar ile birçok serüven yaşar. Büyük bir düşmanları vardır: Kaptan Kanca. Bizimkiler, korsan Kanca ve adamlarıyla giriştikleri çatışmalarda tutsak olurlar, tutsak alırlar, kaçarlar, kovalarlar ama, sonunda Peter Pan'in Kanca'yı bire bir bir çarpışmada denize atması ve korsanın bir timsah tarafından yutulmasıyla büyük düşmanlarından kurtulurlar. Wendy ve kardeşleri artık geri dönmek isterler. Adada tanışıp birer kardeş gibi kaynaştıkları çocuklar da, onlarla birlikte Darlingler'in Londra'daki evine uçarlar. Aile bu altı Kayıp Çocuğu evlat edinir; çocuklar büyür ve herbiri kendi mutlu yuvalarını kurar. İşte, kitabımız bu noktada, Düşler Ülkesi günlerinden yaklaşık 20 yıl sonra, arada, bizim bugün ikincisini de yaşamış olduğumuz için Birinci Dünya Savaşı diye adlandırdığımız, Büyük Savaş bittikten sonra başlıyor.